چکیده:
نوع نگاه به جنگ و نیز درونمایه ها، شخصیت های اصلی و... چهار رویکرد؛ یعنی رویکرد ارزش محور، جامعه محور، انتقاد محور و انسان محور را در حوزه ادبیات داستانی جنگ پدید آورده است.
در رویکرد ارزش محور ستایش از پایداری، مقاومت و دفاع از میهن و اثر مثبت فرهنگی و اعتقادی دفاع در مرکز توجه داستان نویسان بوده است. هدف نویسندگان این آثار تهییج و تقویت روح سلحشوری و ارتقا روحیه استقلال خواهی، انجام دادن رسالت عقیدتی و دفاع از ارزش های انقلابی و اسلامی است. در رویکرد جامعه محور به بازتاب مصائب جنگ و جنبه های منفی و تاثیر تخریب های آن بر زندگی مردم و جامعه پرداخته شده است. مسایل جانبی و اجتماعی جنگ و تصویر ویرانگرانه آن در این رویکرد بارزتر است و در آن اثر جنگ بر آن دسته از مردمان شهرها و روستاهایی که بنیاد خانواده و روابط اجتماعی شان دگرگون شده بررسی می شود. در رویکرد انتقاد محور نویسندگان به رد یا تشکیک در جنگ و انتقاد از آن می پردازند. نوع نگاه نویسندگان این رویکرد به جنگ بدبینانه است و اغلب به جنگ شهرها نظر دارند. در رویکرد انسان محور نیز توجه به ارزش های والای انسانی مطرح است و به انسان در جنگ و انسان برآمده از آن پرداخته می شود.
Types of attitude toward war and also toward the themes، main characters and….. are of four approaches، namely the value oriented، society oriented، critic oriented and human oriented; these approaches in literature have created war fiction.
In the value-oriented approach the defence، protecting country، and the war are the focal points of the story tellers. The story tellers’ main purposes are promoting the heroship، feeling ideology-oriented reponsibility and protecting Islamic and Revolutionary values. The society oriented procedure reflects the war calamities and its effects on the people life and society. The minor and social issues and its devastating image are put on the sharp focus and its impacts on the people life and the cities and villages in which the family bases are changed. Critics oriented approaches deals with the uncertainty in the war and criticizes it. The story tellers’ view toward the war is negative and mostly is focused on the cities. Human oriented approach deals with human in war and the war generated by him regarding the human dignified value.
خلاصه ماشینی:
در رويکرد نخست مي توان از آثاري از نويسندگان ذيل نام برد: قاسمعلي فراست (نخل هاي بي سر، گلاب خانم ، زيارت )، راضيه تجار (کوچـه اقاقيـا، سفر به ريشه ها، نرگس ها و داستان هاي ديگر)، محمدرضا سرشار (مهاجر کوچک ، پشـت ديوار شب ، مانداب )، ناصر ايراني (عروج ، راز جنگل سبز، راه بي کناره )، محمدرضا بايرامي (عقاب هاي تپه شصت )، محمود گلابدره اي (اسماعيل اسماعيل ، پرستو)، ميثاق امير فجر (دره جذاميان )، منيژه آرمين (سرود اروند رود)، ابراهيم حسن بيگـي (ريشـه در اعمـاق ، شته ها و شکوفه ها، قنديل هاي نوراني ، اشکانه )، محمدرضا کاتب (دوشنبه هاي آبي مـاه )، حسين فتاحي (آتش در خرمن ، عشق سال هاي جنگ )، علـي مـوذني (ملاقـات در شـب آفتابي ، دلاويزتر از سبز، قاصدک )، سيد مهدي شجاعي (ضريح چشم هاي تو، ضيافت ، دو کبوتر دو پنجره دو پرواز، از ديار حبيب ، پدر عشق و پسر)، جعفر مدرس صـادقي (سـفر کسرا)، مجيد قيصري (طعم باروت ) فيروز زنوزي جلالـي (روزي کـه خورشـيد سـوخت ، سال هاي سرد خاک و خاکستر)، رضا اميرخاني (ارميا)، کـاوه بهمـن (جنگـي کـه بـود)، جمشيد خانيان (کودکي هاي زمين ) اکبر خليلـي (ترکـه هـاي درخـت آلبـالو) داريـوش عابدي (آن سوي مه ، غم اين خفته )، غلامرضا عيدان (آب ، سـرود مـردان آفتـاب )، داوود غفارزادگان (زير شمشير غمش )، حميد گروگان (ميقات عشق ، رندان تشنه لـب ) احمـد دهقان (سفر به گراي ٢٧٠ درجه ) و...