چکیده:
این نوشتار بر آن است تا رابطه امامت در دیدگاه تشیع را با سکولاریسم بررسی کند.نخست دلایل ضرورت نبوت و آموزههای انبیای الهی برای سعادت انسان بررسی میشود و سپس به اثبات میرسد که دین اسلام از چنان جامعیتی برخوردار است که برای همه نیازهای انسان و جنبههای وجودی او طرح و برنامه دارد.اسلام تنها به جنبه فردی خلاصه نمیشود؛زیرا لازمه اجرای احکام دینی از جمله تحقق عدالت،تشکیل حکومت و تدبیر امور دنیوی مردم است.در ادامه،معنای لغوی و اصطلاحی امامت از دیدگاه تشیع بررسی شده است.امامت به معنای تداوم رسالت انبیای الهی است.در واقع،پس از پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم،امامان معصوم علیهم السلام عهدهدار تبیین وحی و تدبیر امور دنیوی مردم هستند و در زمان غیبت حضرت ولی عصر(عج)،فقیهان جامع الشرایط که اگاه به قوانین اسلامی و عادل و کاردان و مدیر و مدبر هستند،نیابت عام آن حضرت را به عهده دارند. سپس،معنای سکولاریسم و زمینههای ظهور آن بررسی شده است.اساسا این گونه ایدئولوژی،یک پدیده غربی است که خاستگاه آنجامعه غربی و آیین مسیحیت است.در ادامه،مبانی سکولاریسم که عقلگرایی و علمگرایی است، بررسی و نقد شده است.در واقع علمگرایی،نوعی مادیگرایی و عقلگرایی نیز نوعی محدودیت بیدلیل برای گستره فعالیت عقل است.در پایان،این نکته به اثبات میرسد که آموزه امامت در شیعه،با سکولاریسم ناسازگار است.
This article will study the relation between Imamate from Shi’ite’s perspective and secularism. First the reasons for the necessity of prophecy and the Divine prophets’ teachings for prosperity of human is investigated and presenting some reasons، it is demonstrated that Islam is comprehensive such that it has design and program for all human needs and all his existential aspects. Islam is not restricted to personal aspects، because the consequence of exercising religious injunctions including justice is to form a government and manage human’s worldly matters. Then the literal and terminological meaning of Imamate from Shi’ite’s perspective is investigated which indicates that Imamate means continuity of the Divine prophets’ missions. In fact after Prophet Mohammad (peace be upon Him)، the infallible Imams are responsible for explaining the revelation and managing people’s worldly matters; and during the absence of the twelfth Imam (God hasten his glad advent)، the fully qualified jurisprudent who are aware of Islamic laws and are just، expert، manager and judicious undertake the common deputyship of Hazrat.
Then the meaning of secularism and the ground of its appearance is mentioned; such an ideology is basically a western phenomenon and its origin is the western society and Christianity. Then the principles of secularism which is rationalism and scientism is criticized: scientism is in reality a kind of materialism and rationalism is a kind of unjustified restriction for the range of reason’s activity. At the end it will be proved that the doctrine of Imamate in Shi’ite is not consistent with secularism.
خلاصه ماشینی:
"جامعیت دین آیا دین برای همه جنبههای وجودی انسان طرح دارد یا اینکه برابر نظر برخی از متفکران دینی،تنها برای سعادت اخروی یا برای تکامل بعد اخلاقی انسانها نازل شده است و تدبیر زندگی دنیوی مردم به عقل و خرد جمعی آنها واگذار گردیده است؟» (بازرگان،7731:ص 19-901) از آموزههای اسلامی برمیآید که دین اسلام به همه جنبههای وجودی انسان توجه دارد و برای رشد و ارتقای آن جنبهها،همچون جنبههای فردی،اجتماعی و روحانی و دنیوی و اخروی و...
از دیدگاه شیعه،خداوند پس از پیامبر،امامان معصوم را با علم و آگاهی خدادادی نصب کرده است تا حافظان دین و تبیینگران وحی باشند؛زیرا پیامبر در طول 32 سال نبوت،فرصت آن را نیافت تا تمام جزئیات احکام الهی را بیان کند؛زیرا اساسا موضوع آنها در زمان پیامبر پیش نیامد تا پرسیده شود؛زیرا در مدت 31 سال نبوت پیامبر در مکه، اندکی ایمان آوردند و در ده سال آخر عمر حضرت صلی الله علیه و اله و سلم در مدینه نیز،جنگهای زیادی رخ داد.
برخی از مسلمانان هوادار سکولاریسم که دین را تنها در عرصه مسائل فردی خلاصه کردهاند،از آموزههای اسلامی فاصله گرفتهاند؛زیرا پیامبر اسلام که الگوی همه مسلمانان است،هدایت امور دینی و دنیوی مردم را باهم به عهده داشت و پس از او نیز امامان معصوم چنین هدایت عامی را عهدهدار شدند.
همچنین امامان معصوم که به عنوان جانشینان پیامبر گرامی اسلام و ادامهدهنده راه ایشاناند،مقام تبیینگری وحی و زمامداری و حاکمیت جامعه اسلامی را برعهده دارند؛ زیرا قرآن کتاب راهنمای جاودانه انسانها است که احکام آن هیچگاه تعطیلپذیر نیست."