خلاصه ماشینی:
است که برای زندگانی و برای عرضۀ معلومات خویش و استفادۀ مستقیم از آنها بکار بیندازد؛یک حس کوچک هم دارد و آن اینکه اول در امتحان و پس از آن در زندگی متقلب باز نمی‌آید که او را گاهی از جلسۀ امتحان اخراج کنند و زمانی از امتحان محروم سازند؛و یا باصطلاحی که در سال جاری مد شده از امتحان تبعیدش سازند.
در شورائی که برای اصلاح برنامه چندی پیش در وزارت فرهنگ تشکیل شده بود کمی ازین فکر تازه را برفقا گفتم خیلی از من روگردان شدند،خوشبختانه آن جلسه که پاشید و این فکر بخارج سرایت کرد اشخاصی بخیال اینکه این اندیشه از خودشان است تا حد مختصری در رواج آن کوشیدند،امیدوارم این زمزمه‌ها برای روزی که فکر اساسی میشود و خردمندان حاضر میشوند قیود کهن را پاره کنند طرفدار زیاد پیدا کند.
ضمنا باشخاصی که یا اساسا در خارج ایران نبوده اندو یا اگر بوده‌اند بروح برنامه نویسی و کلیات آن در کشورهای بیگانه آگاهی ندارند و یا اگر هم دارند آگاهی آنان منحصر بیک کشور است یادآوری میکنم که:بجرم اینکه این نحو آموزش در هیچ‌جای دنیا رایج نیست بر آن داغ باطله نزنند:شاید در یک جای دنیا که خوب هم پیش رفته اینگونه باشد،و پس از آن مگرچه عیب دارد که یک کار نیک بی‌سابقه هم در کشور ما آغاز شود؟ پیشرفت فرهنگ چین در سال 1936 شمارۀ دانشجویان دانشکده‌های چین 000،41 نفر میشد.
ترتیبی اتخاذ شده است که در آخر سال جاری آموزش اجباری دربارۀ 80 درصد کودکان اجرا شود.
بقراریکه پیش‌بینی میشود در ظرف مدت 7 سال آموزش اجباری بنتیجۀ نهائی میرسد و آنگاه در کشور چین دیگر بی‌سوادی وجود نخواهد داشت.
(
, 
, 
)
