خلاصه ماشینی:
"سیری در کتاب اعتضاد فرهنگ یا نگاهی به زندگانی اعتضاد الشریعه @علی کریمیان @اعتضاد فرهنگ یا نگاهی به زندگانی اعتضاد الشریعه میرزا محمد خان رازانی بنیانگذار فرهنگ و معارف لرستان @تالیف:محسن روستایی @ناشر:علوم و فنون تهران،چاپ اول،1379 در پژوهشهای تاریخی مربوط به تاریخ معاصر ایران،به دلیل نزدیک بودن نگارش تحقیقات با حوادث و وقایع موردنظر،انتظار بیشتری از پژوهنده میرود تا با مقایسه و تحلیل اسناد و مدارک و دستنوشتهها، خاطرات و آثار به جای مانده به گفتههای شنیدنی و مستند دست یابد و نقطههای تاریک ناگفتنی را آشکار سازد و نکتهای به نکات مهم تاریخی و علمی بیفزاید.
» براساس روشهای صحیح علمی به موازات بررسی زندگانی اعتضاد الشریعه،میرزا محمد خان رازانی،بنیانگذار فرهنگ و معارف لرستان،تاریخ بنیاد مدارس جدید و امروزی را در خطه لرستان تحلیل نماید و تصویری کلی از کیفیت تاسیس مدارس ملی و دولتی و تشکیل اولین کتابخانههای لرستان و دار التربیه شبانهروزی عشایری و ارتباط آن با حضور نیروهای نظامی حکومت وقت در منطقه و ناآرامیهای لرستان،نیز اوضاع اجتماعی مردم آن دیار و چگونگی اداره مدارس و دخل و خرج آنها و همچنین خاطرات مشاهیری چون روانشاد دکتر عبد الحسین زرین کوب و استاد عبد المحمد آیتی از دوران تحصیل خود در مدرسه اعتضادیه بروجرد را ارائه میدهد."