خلاصه ماشینی:
"در دوران قاجار تعالیم عرفان نظری به صورت جدی احیا شد و شروع مهمی درباره متون اصلی این سنت به رشته تحریر درآمد.
نخستین شخصیت برجسته دوران قاجار در زمینه عرفان سید رضی لاریجانی بود و مهمترین شاگرد وی آقا محمدرضا قمشهای است که بسیاری از صاحبنظران ایرانی در زمینه عرفان او را ابنعربی ثانی و برجستهترین شارح عرفانی میدانند.
شهرت و نفوذ سیاسی گسترده آیتالله روحالله خمینی قدسسره مانع از آن شده است تا بسیاری از مردم در جهان غرب و حتی در جهان اسلام خارج از ایران، آثار عرفانی وی و حتی جایگاه رفیعش را در تاریخ ممتد عرفان نظری را، به طور جدی مورد توجه قرار دهند برای عدهای شگفتآور است که میبینند آیتالله خمینی قدسسره که بسیار علاقهمند به عرفان عملی بود (که بر ریاضت، عزلت و ترک دنیا تاکید میکند) در اواخر عمر کاملا وارد صحنه سیاست شد."