چکیده:
در این مقاله سعی شده است تا انواع تعزیر و مقدار آن در قوانین جزایی اسلام تعیین شود. نویسنده برای رسیدن به این هدف به بررسی روایات مربوطه به حبس، مقدار تعزیر و تعزیر کودک و برده پرداخته است،آنگاه با توجه به اصل ولایت فقیه به این نتیجه می رسد که مقدارتعزیر به دست حاکم شرع است که بی تردید براساس مصلحت فرد وجامعه تعیین خواهد شد. در این میان نیز به برخی اشکالات در موردولایت فقیه در این گونه موارد پاسخ می دهد. آنگاه با توجه به روایات معتبر، حداکثر مقدار تعزیر را هفتاد و نه ضربه تازیانه که کمتر از حدقذف است دانسته است، اما دو مورد را از آن استثنا می کند، نخست هنگامی که مجرم با این مقدار تعزیر، تادیب نگردد و دوم، موردی است که تعزیر مجرم به این مقدار، مانع از خطرات ناشی از حرم ارتکابی در جامعه نشود. در نهایت، تعزیر به مجازات هایی مانند حبس و جریمه مالی را ممکن می داند ولی احتیاط را درا ین می بیند که مقدار مجازات های دیگر به گونه ای نباشد که عرفا شدیدتر از هفتاد و نه ضربه تازیانه شمرده شود.
خلاصه ماشینی:
تعزیر، حد شرعی، ولایت فقیه، تازیانه، جلد، شلاق،حبس، زندان، جریمه مالی، مجازات، مصلحت، مجازات های اسلامی آیا تعزیر با مصادره مال یا حبس یا امور دیگری غیر از تنبیه بدنی جایز است، یا تعزیر مختص به تنبیه بدنی است؟ آیا تعداد ضربات در تعزیر لازم است که بیش از نصف حد شرعی نباشدیا باید صرفا کمتر از حد باشد؟ به چه صورت و چه مقدار؟ تعزیرکودکان نابالغ چه حکمی دارد؟ ((1)) برای پاسخ به این سؤالات، توجه به اموری چند لازم است: امر اول اصل ولایت فقیه امر دوم احادیثی که در باره حبس وارد شده است : 1- محمد بن الحسن با اسناد خویش از محمد بن علی بن محبوب ازیعقوب بن یزید از ابن ابی عمیر از حماد از امام صادق(ع) درباره زنی که از اسلام مرتد گردید نقل می کند که فرمود: لا تقتل، و تستخدم خدمة شدیدة و تمنع الطعام و الشراب الا ما یمسک نفسها و تلبس خشن الثیاب و تضرب علی الصلوات، کشته نمی شود، به کار سخت وادار شود و تنها به مقداری که زنده بماند به وی آب و غذامی دهند و لباس خشن بر وی می پوشانند و در هنگام نمازها او را کتک می زنند.
10- در روایتی از حریز با سند غیر معتبر نقل شده است که امام صادق(ع) فرمود: لایخلد فی السجن الا ثلاثة الذی یمسک علی الموت یحفظه حتی یقتل والمراة المرتدة: عن الاسلام و السارق بعد قطع الید و الرجل، ((13)) درحبس ابد نمی مانند مگر سه نفر: کسی که دیگری را نگه می دارد تاشخصی او را بکشد.