چکیده:
چندی است که بازار تعامل بین ادیان و تمدنها گرم است. هر کس از دیدگاه خویش، به این بحث پرداخته
است. نظر قرآن به عنوان وحی آسمانی، بسیار حائز اهمیت میباشد. در این نوشتار، نویسنده ابتدا واژه
گفتوگو را بررسی کرده سپس به زمینهها و پیششرطهای لازم برای گفت و گو میپردازد. موانع گفت و گو و
انواع گفت و گوهایی که در قرآن آمده، موضع دیگری است که نویسنده آن را مورد کاوش قرار داده است.
خلاصه ماشینی:
"قرآن کریم به مسلمانان دستور میدهد که با جدال احسن و گفت و گوی مسالمتآمیز با اهل کتاب سخن بگویند و روابط خود را بر اساس اصول مشترک قرار دهند: «و لا تجادلوا أهل الکتاب إلا بالتی هی أحسن إلا الذین ظلموا منهم و قولوا آمنا بالذی أنزل إلینا و أنزل إلیکم و إلهنا و إلهکم واحد و نحن له مسلمون»(1) یعنی: و با اهل کتاب، جز به شیوهای که نیکوتر است، مجادله نکنید، مگر کسانی از آنها که مرتکب ظلم و ستم شدهاند و بگویید: به آنچه بر ما و بر شما نازل شده ایمان آوردهایم و خدای ما و خدای شما یکی است و ما همه فرمانبردار اوییم.
محور یگانه پرستی، یکی از اصول مشترک است که قرآن کریم بدان توجه و تأکید دارد: «قل إنما أعظکم بواحدة أن تقوموا لله مثنی و فرادی ثم تتفکروا ما بصاحبکم من جنة إن هو إلا نذیر لکم بین یدی عذاب شدید»(3) یعنی: بگو: من فقط به شما یک اندرز میدهم که دو دو و بهتنهایی برای خدا به پاخیزید، سپس بیندیشید که رفیق شما هیچ گونه دیوانگی ندارد.
خداوند، در این باره دستورات خاصی دارد؛ برای مثال، ابن عباس، مفسر معروف چنین نقل میکند: مسلمانان صدر اسلام هنگامی که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله مشغول سخن گفتن بود و آیات و احکام الهی را بیان میکرد، گاهی از او میخواستند به آرامی سخن بگوید تا بتوانند مطالب را خوب درک کنند و سؤالات و خواستههای خود را نیز مطرح نمایند."