خلاصه ماشینی:
"و انگهی استعمار سرخ بر اثر اختلافات داخلی به ظاهر دست از سر این ملتها برداشت، ولی ناگهان سایه شوم استعمار غرب بر سر این ملتها گسترده شد، و قرار دادهای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی یکی پس از دیگری با دولتهای آن بسته گردید، تا آنجا که خط «کریل» که یادگار روسها بود به خط «لاتین» تبدیل گردید تا ملتهای نو رسته از بند، همچون گذشته، نسبت به فرهنگ اسلامی بیگانه بمانند.
در خود مختاری نخجوان است، دولتی که فریاد جدایی دین از سیاست را سر میدهد، و مدارس دینی را یکی پس از دیگری به تعطیلی میکشد، و مدارس «امام خطیب» را که وظیفهای جز تربیت امام جماعت برای شصت هزار مسجد در ترکیه ندارد، میبندد، چنین دولتی در نخجوان با کمک مالی برخی از دولتهای وابسته به غرب، مسجد عظیمی از بتن آرمه، برای این ملت میسازد."