خلاصه ماشینی:
"و نیز فروپاشی حکومت استبداد و تشکیل مشروطه و مجلس شورای ملی در سایه اجتهاد آزاد شیعی و پایههای عقلانی آن بود.
یکی از فقیهان نامدار شیعه، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی رحمهمالله مؤسسه حوزه علمیه قم بود که با اجتهاد و اعتدال و درایت توانست هم روحانیت را از آسیب زمان حفظ کند و هم روحانیون بسیاری را به عنوان مبین و مبلغ دین و مجهز به روش اجتهاد تربیت کند.
سالهای 1328 به بعد، زمان هجوم افکار سوسیالیستی بود و موضعگیری بخش حکمت و فلسفه حوزه علمیه قم به رهبری علامه سیدمحمد حسین طباطبائی رحمهمالله و تشکیل جلسات بحث و گفتوگو و تألیف «اصول فلسفه و روش رئالیسم» مقابله فرهنگی عمیقی در این راستا بود و مانع پیشرفت و توسعه افکار چپ گرایانه شد.
تشکیل طالبان عکس العمل عقلگرایی افراطی اقبال بود و اگر اجتهاد معتدلانه مرحوم حائری نبود، سرنوشت ما نیز آینده روشنی نداشت."