چکیده:
نگارنده بر این باور است که میراث تفسیری اهل بیت: همانند مکتب فقهی و کلامی آنان دارای غنای کاملی است. بخش اول با پنج مقدمه این نظریه را برهانی می سازد: 1. معانی آیات قرآن متعدد و مراتبش مختلف است. 2. نزول قرآن برای فهم مردم است و مرتبه مورد نیاز هر قشری در پرتو دلالات خود قرآن و بیانات رسیده از عترت (ع) قابل فهم و دستیابی است. 3. عترت عالم به تمام مراتب معنانیی قرآن اند. 4. مسوولیت تبیین قرآن با عترت است. 5. به گواهی قرآن و احادیث، اهل بیت تمام مسوولیت های خویش را در تبلیغ رسالت محمدی به انجام رساندند. و بخش دوم در تبیین ماهیت نظریه، به بیان کیفیت تبیین کتاب از سوی عترت و نیز عناصر موثر در درک غنای احادیث تفسیری و دستیابی به این میراث بی بدیل می پردازد.
خلاصه ماشینی:
"VK} درآمد برخی بر این پندارند که کمتر آیهای از قرآن کریم است که در احادیث تفسیری به وضوحتبیین شده باشد؛اما نگارش این مقاله بر پایۀ این باور راسخ است که گنجینههای بر جایمانده از اهل بیت علیهم السلام،یعنی{o1o}پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و عترتش،در دانش تفسیر دربرگیرندۀ مکتبیکامل در تفسیر است و وافی به تبیین تمام قرآن کریم است؛بسان مکاتب فقهی و کلامی آنان؛که هریک مکتبی کامل در رفع نیازهای انسان در حوزۀ عقاید و تکالیف عملی شریعتاند.
با توجه به شیوایی و رسایی الفاظ قرآن،معانی«عبارات»آن برای تودۀ مردم قابل فهماست؛ولی برخی افراد تیزبین و صاحبان مراتبی از فضل از پس همین عبارات،معانیعمیقتری دریافت میکنند؛همچنانکه اولیای الهی،به فراخور تقوا و ارتباط مبتنی بر تعبدمحض و تعقل ژرف با رسول خدا صلی الله علیه و اله و اوصیای او علیهم السلام و خوشهچینی از کوثر علوم و معارفآنان،به فرقان و راههای ویژهای دست مییابند که دیگران از نیل به آن راهها و مراتب معانیمحروماند.
اهل بیت علیهم السلام مسؤولان تبیین قرآناین مقدمه جای انکار ندارد که مسئولیت تبیین قرآن از سوی خدای متعال بر عهدۀ ترسولخدا صلی الله علیه و اله و برگزیدگان از اهل بیت اوست،به دلیل وضوح این سخن،تنها به ذکر چند آیه ازقرآن کریم و روایات وارده در این زمینه بسنده میکنیم: {/و أنزلنا إلیک الذکر لتبین للناس ما نزل إلیهم و لعلهم یتفکرون/}.
این مسئولیت،پس از پیامبر صلی الله علیه و اله،برای اهل بیت علیهم السلام نیز مقرر میشود: {/أفلا یتدبرون القرآن ولو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا*و إذا جاءهمأمر من الأمن أو الخوف أذاعوا به ولو ردوه إلی الرسول و إلی أولی الأمر منهم لعلمه الذینیستنبطونه منهم/}."