خلاصه ماشینی:
"امیر مومنان علی(ع) در پاسخ «عبدالله بن عباس» که وساطتکرده بود تا امام استانداری بصره و کوفه را به «طلحه» و«زبیر» واگذار کند، فرمود: «وای بر تو در کوفه و بصره مردممسلمان و اموال آنها موجود است، زمانی که این دو نفر متصدیمقام ولایتشدند، مردم نادان را با پول میخرند و ناتوانان رابا شکنجه و آزار ساکت میکنند، افراد قوی و نیرومند را با قدرتو نیرو تسلیم مینمایند، من اگر بنا بود در دادن منصب، حسابنفع و ضرر خود را بکنم، معاویه را فرماندار شام میکردم و تمامنزاعها از بین میرفت، آری اگر این دو نفر به مقام، حریصنبودند، ممکن بود آنها را والی قرار میدهم» (17) .
رهبران و پیروان میل به «قدرت» دو صورت دارد: آشکار، در رهبران; و پنهان، درپیروان آنها: وقتی که مردم با میل از رهبری پیروی میکنند، منظورشان این استکه آن گروهی که رهبر در راس آن قرار دارد، قدرت به دستبیاورد و احساس میکنند که پیروزی رهبر، پیروزی خود آنهاست.
نکتهای که تذکر آن لازم است، این استبه همان اندازه که در سلبآزادی و ایجاد نظام استبدادی، دیکتاتور سهم دارد، مردم زیرسلطه نیز سهم دارند زیرا این خود مردم هستند که نظامدیکتاتوری را به وجود میآورند و از حق حاکمیتخود دستبرمیدارند و به دیکتاتور قدرت میبخشند و با تحمل و سکوت خودبه او اجازه میدهند تا به حکومت جبارانه و تجاوزکارانه خودادامه دهد و با قدرتی که خود مردم به او دادهاند، آنها رانابود سازد و لذا گفتهاند: استبداد پدیدهای است طرفینی، یکطرف آن دستگاه حاکمه است و طرف دیگر آن مردم، که هر دو طرف درایجاد آن سهم دارند."