چکیده:
مقاله، نخست اهمیت موضوع بهداشت حرفه ای را تشریح و آن را از ملزومات سرمایه گذاری رو به توسعه معرفی می کند و آنگاه بر حوادث و بیماری های شغلی ناشی از محیط کار، علاوه بر خسارت های اقتصادی، از بعد معنوی و زندگی اجتماعی و نیز تبعات بسیار مخرب آن تأکید می شود. در ادامه، اهداف اقتصادی تأمین بهداشت و ایمنی در محیط کار تبیین و سپس نقش صدمات شغلی و آثار منفی آن ها بر بهداشت نیروی کار، جامعه و اقتصاد ملی بررسی می شود. در ادامه، وضعیت موجود در ایران در دو حوزه حوادث ناشی از کار و هزینه های ناشی از بیماری ها و حوادث شغلی مطرح می گردد و هزینه ها در دو عرصه «مستقیم» (خسارت های ناشی از وقفه کار، هزینه های درمانی، غرامت، ازکارافتادگی جزئی و کلی و فوت) و «غیرمستقیم» (کاهش بازده کار، هزینه حمل و نقل، زمان کاری تلف شده، هزینه آموزش و تربیت فرد جانشین و هزینه های اموال و دارایی های منهدم شده) فهرست می شوند.همچنین تأکید می شود که اقدامات ایمنی و بهداشت حرفه ای و اجرای طرح های مربوط تا زمانی مطلوب، اثربخش وآن جام پذیر است که رویه ها، تکنیک ها، وسایل، تسهیلات پیشگیری حفاظتی و بهداشتی، در تاروپود بافت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی محیط کار جا گرفته باشد. به علاوه، عمده ترین بحث در ارتباط با حوادث و بیماری های شغلی، اجرای تعهدات کارفرما یا مدیران صنایع، مطابق ضوابط قانونی در زمینه سالم سازی محیط کار و گرایش به سمت استانداردسازی در محیط های کار معرفی شده است. همچنین با قبول تقدم بهداشت بر درمان، کاملا محسوس است که اگر فعالیت ها و سرمایه گذاری ها در بخش بهداشت و ایمنی کار و پیشگیری از بیماری ها و حوادث شغلی صورت گیرد، کاهش نیاز به خدمات درمانی، سبب کاهش چشمگیر در پرداخت هزینه های وابسته نیز می شود.
خلاصه ماشینی:
"بار اقتصادی پرداخت غرامت و خسارتهای بیماریهای شغلی و از کارافتادگیها و به خطر افتادن کارایی نیروهای انسانی که در معرض حوادث ناشی از کار قرار دارند،دلایل موجهی جهت اختصاص منابع برای کنترل خطرها در محیط کار به نظر میرسد،با وجود این متأسفانه تاکنون توجه زیادی به برنامههای بهداشت حرفهای و کنترل خطرهای شغلی نشده است.
هزینه خسارتهای ناشی از حوادث شغلی از 4/5 میلیارد ریال در سال 0731 به 24/5 میلیارد ریال در سال 0831 افزایش پیدا کرده است1که اگر این مبالغ در جهت سرمایهگذاری در بهداشت حرفهای و استانداردسازی در محیط به کار گرفته میش،تأثیر آن بر نیروی کار جامعه،فراگیر و در جهت اهداف توسعه پایدار به نتایج بسیار مثبت و رضایتبخشتر منتج میشد و امروز بار دیگر تصویب قانون مشاغل سخت و زیانآور ضرورت پیدا نمیکرد.
حوادث ناشی از اشتغال و خطرهای شغلی نه تنها تهدیدی برای ایمنی و بهداشت نیروی کار به شمار میرود،بلکه خسارتهای اجتماعی زیادی تحمیل میکنند و موجب تولید هزینههای هنگفت اقتصادی ملی نیز میشوند.
نظر به اینکه سالمسازی محیطهای صنعتی تا حدود زیادی در کاهش بار حوادث و بیماریهای شغلی مؤثر است و از آنجا که از لحاظ قانونی این مهم بر دوش کارفرمایان در سالمسازی محیطهای حرفهای -تولیدی است،ولی با توجه به اینکه تأثیر اقدامات بهداشتی و ایمنی در کوتاهمدت قابل لمس نبوده و نتایج آن در درازمدت تحصیل میشود،کمتر کارفرمایی در امر سالم کردن محیط کار اقدام به مشارکت اساسی و فعال میکند."