چکیده:
گفتار حاضر به منظور تبیین ارزشها و کارکردهای اسطوره شناختی باور پیشینیان دربارهی آسمان شهرها نوشته شده و قصد دارد با بررسی نمونههای موجود از آنها در فرهنگ ایرانی،دلایل اسطورهسازی آسمان شهرها و ویژگیهای آنها را نشان دهد. روش تحقیق در این گفتار کتابخانهای بوده و با بهرهگیری از فن تحلیل محتوا،نتایج به دست آمده،به روش توصیفی و تحلیلی طبقهبندی و ارایه شدهاند. براساس نمونههای موجود و بنابر باورهای اسطورهای،آسمان شهرها دارای ارزش نمادین ساختن تکیهگاه و نقطهی آغاز برای تمام هستی میباشند.الگو پذیری و ساختن نمونههای زمینی آنها،به گونهای،بیانگر تجدید آفرینش الهی توسط انسان به حساب میآیند.این شهرها و نمونههای زمینیشان،ویژگیهای خاصی دارند که از جملهی آنها میتوان به جاودانگی،دخالت نیروهای فوق بشری در ساخت آنها،مرکزیت جهان ،تقدس،سرچشمهی حیات و باروری و داشتن موقعیتهای مکانی اسطورهای و لامکانی اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
"آدمی در انتخاب مکان برای ساختن نمونهی زمینی آسمان شهرها آزاد نیست.
نمونهی زمینی آسمان شهرها،در ساختار خود بهشت یا جهان آسمانی را به نمایش
فردوسی در توصیف کنگ دژ میگوید:نبینی بدان شهر بیمار کس یکی بوستان بهشت است و بس
قلمروی دیگر را(از آسمان به زمین و بالعکس به جهان زیرین)ممکن ساخته است.
پ:ارتباط با آسمان با تشبیهات معینی بیان شده است که تمام آنها به محور
ویژگیهای یک آسمان شهر در دژ کاووس نیز قابل مشاهده است.
هنگ افراسیاب نمونهی زمینی دیگری از شهرهای آسمانی است.
این بدان معناست که سیاوش گرد عینا به صورت کنگ دژ آسمانی ساخته شده.
،حضرت حق ساخته است و سازندهی حقیقی بیت المقدس نیز خداوند شمرده شده و بر
بخشنده و خدای باروری و گیاهی است(بهار،4731،17)و نمونهی زمینی کنگ دژ،یعنی
(پور داود،6531،8022)دژ کاووس نیز،چنانکه دیدیم،بر فراز البرز کوه ساخته شده است.
بیانگر آن است که این شهرها در نظر انسانهای کهن نقش مرکزیت جهان را داشتهاند.
تقدس و بلند پایگی آسمان شهرها از آنرو است که اینگونه شهرها،و همراه آنها معابد
(الیاده، 5731،82)نمونهی زمینی شهر آسمانی،بازدارندهی فساد و تباهی جهان است.
نمونهی زمینی هر آسمان شهری،براساس الگویی آسمانی ساخته شده.
راحتی الگو پذیری ساخت سیاوش گرد از کنگ دژ را دریافت و آنرا نمونهی زمینی آسمان
این شهر،سرچشمهی حیات و باروری است و قدرت تصرف در جهان هستی و رساندن
4-دخالت نیروهای فوق بشری در ساخت آسمان شهرها و نمونهی زمینی آنها کاملا
7-بیاعتنایی به اسطورهی آسمان شهر،سبب شده مصححان شاهنامه ابیات مربوط به توصیف کنگ دژ را الحاقی تصور کنند،درحالیکه این ابیات الحاقی نیستند"