چکیده:
شوراهای اسلامی شهر به عنوان یکی از نمادها و مظاهر حقوق شهروندی بعد از چند دهه سرانجام در اسفندماه 1377 با فراز و نشیبهای بسیار و تنگناهای سیاسی،اداری،مالی،فرهنگی و...شکل گرفت،اما طی دورهء اول با مشکلات فراوانی دست به گریبان بود.گاه معضلات درونی و گاهی فرایندهای بیرونی، گاهی تنگناهای قبل و بعد از شکل گرفتن زمانی چالشهای ناشی از ساختار مدیریت شهری و زمانی چالشهای سیاسی، اداری،سازمانی،حقوقی،اقتصادی و...این نهاد مردمی را آنچنان در کشمکش مجادلات قرار داد که عملا دستاوردهای موفقیتآمیز را به حد اقل تنزل داد. نگارنده در این مقاله ضمن تأمی درخصوص جایگاه قانونی شوراها(به ویژه وظایف شوراها)و پیشینهء آن در کشور درصدد برآمده است تا ریشهها و دلایل ناکارآمدی و عدم موفقیت شوراها را در دورهء اول مورد کاوش قرار دهد و سعی شده تا با ارائهء چند پیشنهاد و راهبرد،راهکارهایی برای حل چالشهای موجود درخصوص رفع نواقص،تنگناها و مشکلات شوراهای اسلامی هرها،هرچند به صورتی موجز و مختصر ارائه کند.این مقاله برمبنای روش توصیفی-تحلیلی تنظیم و نگارش شده است.
خلاصه ماشینی:
"شاید بتوان استقبال افکار عمومی از انتخابات شوراهای اسلامی در ایران(7731)را که با تشکیل این شوراها و به ویژه با انتخاب شهرداران در نظام مدیریت شهری کشور توسط شوراهای اسلامی شهر،همراه بود،یکی از عوامل اساسی و کلان توجه افکار عمومی به طرحهای جامعهء مدنی و شهروندی محسوب کرد،اما حال دو سؤال مطرح میشود: 1-آیا در سطح کلان(ملی و جامعهء سیاسی)در نظام کشور (به ویژه در قانون اساسی)تمهیدات حقوقی-قانونی(رویهها و سازوکارها،نهادهای سیاسی-اجتماعی،حقوقی و فرهنگی)که متناسب با طرح جامعهء مدنی و شهروندی باشد دیده شده است؟ 2-آیا در سطح میانه،خرد،محلی و جامعهء شهری در نظام مدیریت شهر و نظام حقوق شهری ایران(به ویژه قوانین شهرداریها) تمهیداتی که متناسب با طرح جامعهء مدنی محلی و شهری (Local and Urban civil society) باشد دیده شده است؟(61:ص 61).
منبع:(01:ص 51) -مشکلات بین مطالبات افکار عمومی از شوراها با میزان قدرت قانونی-اجرایی و عملکردهای اعضای این نهاد -عدم وقوف مسؤولان و مدیران نظام به جایگاه و نقش مهم شوراهای شهر -بروز اختلاف نظرهای جدی میان شوراها و شهرداریها با سایر نهادها و سازمانهای شهری -سلیقهای عمل کردن شوراها در اکثر مواد(تفاوت شیوهء عمل) -شفاف نبودن آییننامهها و قوانین و مقررات مصوب شوراهای اسلامی شهرو،غیرقابل اجرایی بودن بسیاری از آنها -ناکارآمدی و عملکرد بسیار نامطلوب مدیریت شهری به ویژه در کلانشهرهای کشور که عملکرد شوراها را به شدت تحت تنگنا قرار داد."