خلاصه ماشینی:
"اما ایران در حال عضویت یافتن در چه نهادی است و این عضویت چه تعهداتی را در آینده به همراه خواهد داشت؟سازمان همکاری شانگهای هنوز یک اتحاد نظامی رسمی نیست؛اما به وسیلهء چینی که مشتاق تشکیل ماهرانه یک جامعهء بین المللی موافق با سیاستهایش در قبال تایوان،تقاضای انرژی و در آیندهای دورتر،موافق با فرضیهء اجتنابناپذیر نقش رهبری جهانی بیشتر برای کشور میباشد،به آن سمت در حال حرکت است.
یکی از سؤالاتی که بیش از همه در اذهان ناظران غربی باقی مانده سؤالی است که پوتین سعی کرد در سال 5002 به آن پاسخ دهد:آیا سازمان همکاری شانگهای به یک اتحاد نظامی (یک سازمان دفاع جمعی)تبدیل خواهد شد؟تمایل به اجتناب از اینکه سازمان مذکور تعهدی دشوار و تحمیلی برای اعضایش و همچنین تهدیدی برای قدرتهای خارجی به شمار آید،تا این زمان دلیلی بوده است که چینیها استراتژی دراز مدت خود را برای این سازمان مبهم نگه داشتهاند.
البته تفاوتهای اساسی بسیاری میان ناتو و اتحاد نظامی سازمان همکاری شانگهای وجود خواهد داشت؛و مهمترین آنها این است که ناتو به عنوان یک اتحاد نظامی صرف آغاز به کار کرد و پس از پایان جنگ سرد که دشمن خارجی آن از بین رفت،خود را به سوی یک جامعهء امنیت دسته جمعی پیش برد.
Stephen Blank(2005),"The Shanghai Cooperative(sic)Organization:Post-Mortem or Prophecy",CEF Quarterly:the Journal of the China-Eurasia Forum,special edition, July 2005,pp.
Dmitri Trenin(2005),"Russia and the Shanghai Cooperation Organization:A Difficult Match",CEF Quarterly:the Journal of the China-Eurasia forum,special edition,July 2005,pp.
Matthew Oresman,Zamir Chargynov(2005),"The Shanghai Cooperation Summit: Where Do We Go From Here?",CEF Quarterly:the Journal of the China-Eurasia Forum,special edition,July 2005,pp.
White,Alexander(2005),"Guiding the Near Abroad-Russia and the Shanghai Cooperation Organization",CEF Quarterly:the Journal of the China-Eurasia Forum, special edition,July 2005,pp."