چکیده:
با توجه به نقطهنظر فوق الذکر،محتوای مقاله شامل سه مبحث به شرح زیر خواهد بود. مبحث اول،مباحث زیر را در بر خواهد داشت: 1-ایران به عنوان یک نظام اجتماعی با ارکان،عناصر و مؤلفههای ویژه خود؛ 2-ویژگیهای ارکان،عناصر و مؤلفههای شکلدهنده نظام اجتماعی ایران؛ 3-عملکرد ارکان،عناصر و مؤلفههای شکلدهنده نظام اجتماعی؛ مبحث دوم موارد زیر را مورد بحث قرار خواهد داد: 1-موانع،تنگناها و امکانات درون جامعهیی ایران در تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی مرزهای خود؛ 2-موانع،تنگناها و امکانات برخاسته از موقعیت و شرایط منطقهیی در تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی مرزهای ایران؛ 3-موانع،تنگناها و امکانات برخاسته از موقعیت و شرایط اقتصاد جهانی در تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی مرزهای ایران. مبحث سوم،شامل مباحث زیر خواهد بود: 1-راهکارهای راهبردی؛ 2-راهکارهای کاربردی؛ 3-خلاصه و نتیجه.بنیان نظری این مقاله از سویی بر این رویکرد استوار است که بدون شناخت واقعی از موانع،تنگناها و امکانات درون و برون جامعهیی یک نظام اجتماعی1نمیتوان امنیت اقتصادی و اجتماعی مرزهای سیاسی آن جامعه سخن گفت و راهکار ارائه داد.از سوی دیگر،اگرچه در دهههای اخیر پدیده و پروژه جهانی شدن موجبات کم رنگ شدن عوامل درون جامعهیی در تأمین امنیت مرزها در نظامهای اجتماعی فراهم نموده است؛اما توجه به این نکته که ارایه راهکارهای راهبردی و کاربردی در جهت حفاظت از منافع اقتصادی و اجتماعی یک نظام اجتماعی بدون استقرار و استمرار امنیت و وفاق درون جامعهیی امکانپذیر نخواهد بود،امری اجتنابناپیر است. با توجه به رویکرد فوق الذکر،هدف این مقاله پاسخ به این پرسش بنیادین است که در شرایط کنونی چگونه میتوان امنیت مرزها و حفاظت از منابع اقتصادی و اجتماعی جامعه ایران تأمین نمود. واقعیت امر این است که جامعه ایران2،به عنوان یک جامعه انسانی3و یک نظام اجتماعی پایدار-با دارا بودن ویژگیهای تاریخی،جغرافیای،اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی و سیاسی-در حفاظت از مرزها و تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی در منطقه و در درون شبکه نظام اقتصاد جهانی با موانع،تهدیدها و تنگناهایی مواجه شده است. بررسی واقعبینانه و واقعیتهای موجود برای شناسایی و بهرهیابی از قوتها و فرصتهای بالفعل و بالقوه کشورمان نه تنها زمینه را جهت استقرار امنیت بیشتر در مرزها فراهم خواهد نمود،بلکه موجب خواهد شد تا با توانمندی بیشتر در جهت رفع موانع،تنگناها و تهدیدها به برنامهریزی توسعه اقتصادی-اجتماعی پایدار،متوازن و انسانی پرداخت.
خلاصه ماشینی:
"8-راهکارها و پیشنهادها 1-8-مقدمه با توجه به شرایط،موقعیت و وضعیت درون و برون جامعهیی حاکم بر جامعه ایران سازوکارهای رویکردی و عملی در جهت تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی در مرزهای ملی،در سطح کلان و خرد،را میتوان به شرح زیر مطرح نمود: 2-8-راهکارهای راهبردی الف-مطالعه و بررسی جامع آمایش سرزمین ایران برپایه رویکرد حاکم بر برنامهریزی توسعه پایدار،انسانی و متوازن؛ ب-مطالعه و بررسی جامع روابط و مناسبات اجتماعی ایران در جهت نهادینهسازی اقتدار و قدرت سیاسی و دستیابی به مدیریت مشارکتی،شورایی و غیر متمرکز؛ پ-بازنگری به نظام مدیریتی،نظام سیاستگزاری،نظام برنامهریزی،نظام اداری، اجرایی و نظام ارزیابی در جهت بازسازی سازمان و مدیریت ایران در راستای زمینهسازی برای هدفهای بند 1 و 2؛ ت-برنامهریزی جت دستیابی به دانش و بینش فنآوری نوین با رویکرد تلفیق فنآوری بومی یا فنآوری پیشرفته جهان امروز؛ ث-همسویی با روند و فرآیند اقتصاد جهانی با هدف رهایی ایران از گرداب و بحران تهدیدهای جغرافیایی،جمعیتی،اقتصادی،فرهنگی و سیاسی؛ ج-برنامهریزی جهت استفاده از نیروی انسانی متخصص درون و برون جامعه ایران در راستای دستیابی به دانش و بینش فنآوری نوین برخاسته از ضرورتها و نیازهای درون و برنامه جامعهیی امروز؛ چ-احیاء باورداشتها،ارزشها و هنجارهای فرهنگی و تاریخی سازنده و مثبت جامعه ایران در راستای ارتقای سطح وفاق و میثاق اجتماعی،فرهنگی و قومی؛ ح-بهرهیابی از برنامهریزی منطقهیی در جهت واگذاری مسؤولیتهای اقتصادی، فرهنگی و مدیریتی در مناطق جغرافیایی-جمعیتی-فرهنگی همگون کشور در راستای تأمین امنیت مرزهای ملی کشور؛ خ-اعمال سیاست عدالت اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی و سیاسی در جامعه ایران در جهت کاهش تنشها،فقر،بیکاری و احساس اجحاف در سرزمین ایران؛ د-بهرهیابی از تجربه فرهنگی-قومی در مناطق جغرافیایی-فرهنگی-قومی کشور در راستای ارتقای دانش،بینش و مهارتهای شغلی،علمی و کاربردی در سراسر جامعه ایران؛ ذ-پرهیز از رویکرد نامطلوب طیفبندی اجتماعی،فرهنگی و سیاسی جامعه بر پایه باورداشتها،ارزشها و هنجارهای بازدارنده توسعه پایدار،عدالت اجتماعی و وفاق فرهنگی و اجتماعی؛ ر-ارتقای سطح مشروعیت نظام سیاسی و مدیریتی جامعه در مناطق جغرافیایی- جمعیتی-قومی،به ویژه در مناطق مرزی کشور."