خلاصه ماشینی:
"باب نخست«مقدمات فی اصول التفسیر»نام دارد که در چهار فصل به تفسیر و تأویل،نسخ تفسیر(از طریق احادیث)نبوی و تفسیر صحابی پرداخته است؛باب دوم با عنوان«الالوهیة و النبوة»به مسئلۀ روح(در قرآن)و کلمه(در انجیل)،ولادت،نبوت و وفات حضرت مسیح(ع)در قرآن وانجیل پرداخته و چگونگی تأثر برخی مفسران و مفاهیم رایج در بین عموم تفاسیر اهل سنت ازآراء مسیحی را نمایان ساخته است؛باب سوم همین تأثر را در مسائل مربوط به معاد متذکر شدهاست و موضوعات و مصادیقی مانند اشراط الساعة،المسیح المنتظر،المسیح الدجال،یأجوج ومأجوج،را بررسی و نقد کرده است.
اما در حوزۀ فکر و اندیشه،آشنایی اعراب با موضوعات و مسائل تفکر (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) معاصر ایران و اندیشمندان برجستۀ چند دهه اخیر،منحصر است به آنچه مصریان از کتابهایشریعتی تعریب کردهاند با برخی کتابهایی که از مرحوم مطهری به عربی ترجمه شده است،البته در چند سال اخیر مجلاتی در ایران و لبنان به این مهم عنایت کرده و برخی از زوایای اندیشهو تأملات ایرانیان را به جهان عرب معرفی کردهاند و در این خصوص تلاشهای استاد عبد الجبارالرفاعی شایسته تمجید و سپاس است.
آیا دین مانعی برای روشنفکر بودن است،عنوان فصل دوم کتاب است که با استناد به منابع ومصادر معرفت دینی،عدم مغیرت بین این دو مقوله را به اثبات میرساند و شواهد و ادلهای نیز ازتاریخ تحولات فکری مسلمانان و نحوۀ تعامل و تأثیر آنان بر غرب را بر میشمرد.
در فصلپایانی به بایستگیهای روشنفکران مسلمان اشاره شده و نقش آنان را در نقادی خود،جوامعاسلامی و آراء و نگرشهای دینی و چگونگی تعامل با دنیای معاصر برجسته کرده است و ایستادگیآنان در مقابل موج غربی کردن جهانی که پیامدهای سهمگینی برای جوامع اسلامی دارد را مهمارزیابی میکند."