چکیده:
اگر چه اقتصاددانان و کارآفرینان با مقوله صرفه های مقیاس و تاثیر آن بر هزینه متوسط و قیمت آشنا بودند اما تا دهه 30، نظریه منسجم و مستدلی برای آن تدوین نشده بود. بسیاری از اقتصاددانان از صرفه های مقیاس بهعنوان ملاک عملی برای تشخیص درجه رقابت یا انحصاری بودن بازارها استفاده می کنند. در این مقاله، ضمن معرفی جنبه های نظری صرفه های مقیاس، میزان برخورداری بازارهای صنعتی ایران از صرفه های مقیاس ارزیابی می شود. یافته های ما بر آن دلالت دارند که اقتصاد ایران بهدلیل کوچک بودن از صرفه های مقیاس برخوردار نبوده است. علاوه بر این شواهد تجربی، ناسازگاری بین صرفه های مقیاس و رقابت در بازارهای صنعتی ایران را تایید میکنند. همچنین، با افزایش اندازه بنگاه و نزدیک شدن به سطح تولید بهینه (MES)، نرخ بازده افزایش می یابد.
Although economists and entrepreneurs had been aware of the impact of economies of scale on average cost، no comprehensive theory was introduced until 1950s. Economies of scale is used by economist as a practical measure for evaluating the extent of competition (monopoly) in real markets. There are two primary aims of this paper: 1) To introduce theoretical aspects of economies of scale، 2) To investigate the extent of exploitation of economies in manufacturing sector of Iranian economy. This study found that firms in Iranian Economy did not gain economies of scale. This result can be explained by the small size of firms. Furthermore، empirical evidence from this study suggests that there is a conflict between economies of scale and competition in manufacturing sector of Iran. In addition، there is an association between firm size and rate of return namely، the closer the firm size is to MES، the larger the firm return.
خلاصه ماشینی:
"صرفههای مقیاس در اقتصاد ایران: مورد بخش صنعت 1 فرهاد خداداد کاشی عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تاریخ دریافت: 13/5/1386 تاریخ تصویب: 21/9/1386 چکیده کلید واژه: 1- مقدمه در بعضی از بازارهای صنعتی رابطه بین سطح تولید و هزینة واحد، بهترتیبی است که کاهش هزینة واحد درسطح بسیار وسیعی از تولید ادامه مییابد.
میتوان ماهیت رقابت و انحصار در هر بازار را با استفاده از منحنی مقیاس شناسایی کرد، اگر چنانچه کاهش هزینة واحد در سطح وسیعی از تولید ادامه یابد، انتظار بر این است که بازار از رقابت دور شود و تنها یک یا تعداد اندکی بنگاه بر بازار مسلط شوند (بن، 1956؛ مادیلیانی ،1958).
در این مقاله، برای ارزیابی صرفههای مقیاس در بخش صنعت ایران و تخمین سطح تولید بهینه از روش پیشنهادی کومانور استفاده میشود.
در این مطالعه، در صدد ارزیابی صرفههای مقیاس برای صدوچهل صنعت چهار رقمی هستیم و از آنجا که تخمین تابع تولید و هزینه برای این تعداد از صنایع به زمان و هزینهای فراتر از امکانات این مطالعه نیازمند است، لذا ترجیح داده شد از روش غیررگرسیونی استفاده شود.
از طرف دیگر، با بررسی رابطة نرخ بازده و اندازة بنگاهها در صنایعی که سهم آنها کمتر از یک درصد فروش بخش صنعت است، (119صنعت چهار رقمی) ملاحظه میشود که واقعیات تجربی با انتظارات نظری سازگارند.
سؤال دیگر این است که چگونه میتوان برخورداری از صرفههای مقیاس را توسعه داد؟ اگر چنانچه بازارهای خارجی بهعنوان هدف صنایع ایران در نظر گرفته شوند، این امکان فراهم میآید که مقیاس تولید بنگاهها افزایش یابد و از منافع صرفههای مقیاس بهشکل کاهش هزینه متوسط و کاهش قیمت برخوردار شوند."