چکیده:
هنر سنتی با هنر غربی تفاوتی آشکار دارد.هنر سنتی دارای منشاء دینی و روحانی است و به شدت تحت تأثیر وحی و مناسک مذهبی قرار دارد به گونهای که تجلیات متافیزیکی در تمام شئون آن مشاهده میشود.هنر سنتی یا هنر دینی نقش فعال و هدفی والا برای خویش در نظر دارد.هنر برای متفکران دینی بخصوص اسلامی کشف شهود معنوی و گزارش این حقایق مکشوفه در لباس محسوسات است.با این دیدگاه مفهوم هنر دینی قدری وسعت مییابد به گونهای که صحبت از هنر دیگری میشود که هرچند دینی است اما با اشراق و معنویت بالایی هم دم است و از آن به عنوان هنر قدسی یاد میشود.هنر قدسی ریشه در عرفان و اشراق دارد. در تعبیرات حکما و عرفای اسلامی مقصود از هنر«عشق و فضیلت و خوبی و حال حضوری است که از قرب به حقیقت و صفای دل و تجلیات الهی حاضر شده است.این مقاله ضمن تعریف هنر عرفی یا دنیوی و هنر دینی به ذکر تفاوتها و تمایزات بین آن دو میپردازد.آنگاه مفهوم هنر دینی را وسعت داده و تعریف جدیدی از هنر دینی که با معنویت،رمز و راز و اشراق آمیخته است را تحت عنوان هنر قدسی بیان میکند.علیرغم اینکه منشاء و خاستگاه هنر دینی و هنر قدسی یکی است این دو تمایزات قابل توجهی با یکدیگر دارند که در آثار بسیاری از نویسندگان و متفکران معاصر از آنها یاد میشود.این در حالی است که بعضی از نویسندگان هیچگونه تمایزی بین این دو قائل نشده و هنر دینی و هنر قدسی را یکی میدانند.این مقاله ضمن بیان آراء تعدادی از متفکران معاصر همچون سید حسین نصر،اعوانی،مددپور،بورکهارت،شووان و.....در باب هنر دینی و هنر قدسی تمایزات و تشابهات میان این دو را در آراء این متفکران بیان میکند.
خلاصه ماشینی:
"هنر سنتی دارای منشاء دینی و روحانی است و
هنر برای متفکران دینی بخصوص اسلامی کشف شهود معنوی و گزارش این حقایق
گونهای که صحبت از هنر دیگری میشود که هرچند دینی است اما با اشراق و معنویت بالایی
هم دم است و از آن به عنوان هنر قدسی یاد میشود.
دینی را وسعت داده و تعریف جدیدی از هنر دینی که با معنویت،رمز و راز و اشراق آمیخته است را تحت عنوان هنر قدسی بیان میکند.
قدسی یکی است این دو تمایزات قابل توجهی با یکدیگر دارند که در آثار بسیاری از نویسندگان
بین این دو قائل نشده و هنر دینی و هنر قدسی را یکی میدانند.
باب هنر دینی و هنر قدسی تمایزات و تشابهات میان این دو را در آراء این متفکران بیان میکند.
اما اولین سؤال این است که هنر به
مبادی است که در هنر دینی یا معنوی مورد تأکید قرار
تمایز هنر دینی و هنر قدسی در آراء متفکران معاصر
تفاوت اساسی است مطابق این نظر تفاوت هنر قدسی
با هنر دینی در آن است که هنر قدسی صرفا بیانگر
اما هنر قدسی هرگز ممکن نیست دنیوی یا این جهانی
داشته باشد هنر دینی است اما چنان نیست که حتما
صورتی که هنر با آن بیان میشود نیز باید دینی باشد.
هنر دینی رسیدن به مقام مشاهده تجلیات الهی است.
تمثیل است هنر دینی دارای جنبه رمزی و تمثیلی است
دیدگاه اعوانی همان هنر مقدس است اما خود اعوانی به
این دیدگاه هنر دینی همان هنر مقدس در تعریف سایر
اما هنر دینی لزوما مقدس نیست."