چکیده:
برخلاف تصور رایج، موسیقی دورة صفوی با همة فراز و نشیبهایش، چه از جهت مخالفتهای فقهای زمان و چه مخالفتهای شاهطهماسب، یکی از جلوههای فرهنگی آن دوره بوده که در اشکال متنوعی در آن دوره حیات داشته است . برخی از انواع موسیقی در این دوره در شکل سازمانیافتهای در دربار حضور داشت. موسیقیدانان دورة صفویه توانستند بستر اولیة موسیقی دستگاهی را بنیان نهند .
خلاصه ماشینی:
"حسین میثمی نگاهی به موسیقی دورهء صفویه (5091-5311 ق) برخلاف تصور رایج،موسیقی دورهء صفوی با همهء فراز و نشیبهایش، چه از جهت مخالفتهای فقهای زمان و چه مخالفتهای شاه طهماسب،یکی از جلوههای فرهنگی آن دوره بوده که در اشکال متنوعی در آن دوره حیات داشته است.
در این دوره،برخی از انواع موسیقی به دربار و امرا(والیان،بیگلربیگها،خانها و سلاطین،که مراتب مسئولان کشور را تشکیل میدادند71) و متمولان تعلق داشته و برخی دیگر از انواع موسیقی در میان مردم رواج داشته و هریک در جایگاه خاص به کار میرفته است.
استاد محمد مؤمن عودی،که از دربار شاه طهماسب اخراج شده بود،از جمله کسانی بود که وی به ملازمت خود برگزید.
75با این همه، در برخی مواقع تفکیک موسیقی مجلسی و موسیقی مطربی در دربار شاهان صفوی امری سخت و نامحتمل مینماید؛ ولیکن،به هر صورت،این دو گونه موسیقی در آن دوره متمایز بوده است.
85از ایلهایی که به لحاظ موسیقایی مشهور بودند،ایل کوچک ورساقی بود که در ترانهخوانی(یکی از فرمهای موسیقی مردمی)و سازنوازی شهرت داشته است و موسیقیدانان این ایل به دربار شاه اسماعیل اول راه یافته بودند.
که شاه طهماسب در سال 479 ق برای سلطان سلم دوم(حکـ 479-289 ق) فرستاد،از دو قاری قرآن نیز نام برده شده است.
47 برخی از انواع موسیقی نامبرده در تشکیلات منسجمی در دربار اجرا میشد که لازم است دربارهء آن توضیاتی داده شود.
به غیر از دو نوع موسیقی نامبرده،اشکال دیگری از موسیقی در جامعه رواج داشته است که بعضی از آنها را در دربار نیز میتوان یافت."