خلاصه ماشینی:
"3 همایونی در پایان این بخش،بار دیگر نظرات چلکوسکی،محقق امریکایی و استاد دانشگاه نیویورک را دربارهء اهمیتی که تعزیه در بررسی تاریخ هنر در ایران داراست،بازگو میکند: بداههپردازی در اجرای تعزیه از عوامل بسیار مهم تئاتریست که ویژهء تعزیه ست و نیز اعتبارات هنری و تکنیکی،از جمله اجرای آن در فضای باز و در آمیختن تعزیهخوان با شنونده و بیننده و هماهنگی خاص زمان در بسیاری از لحظات و استفاده از حداقل ابزار عادی و معمولی در پرداخت آن و محتوای غنی اخلاقی و مذهبی که دربر دارد و زمزمهگر بسیاری از حوادث تاریخ میباشد.
سفر فرانکلین در سالهای 78-1786 میلادی،یعنی حدود 9 سال پس از مرگ کریمخان زند،صورت گرفته است و وی در دوران اقامت خود در شیراز با بسیاری از آداب و رسوم ملی و مذهبی مردم این شهر از نزدیک آشنا میشود و در کتابش به توصیف دقیق آنها میپردازد و همچنین گوشههای جالبی از تاریخ دوران زندیه را که خود شاهد و ناظر آن بوده به اختصار ولی با دقت نوشته و چه بسیار که از کریمخان زند و شیوهء حکومت و روش ملکداری او و سادگی و صداقت رفتار و کردارش،زبان به تمجید گشوده است و تأکید میکند که با اینکه 9 سال از مرک کریمخان زند گذشته بود عموم مردم،مخصوصا اهالی شیراز...
9 یکی از مراسمی که فرانکلین در کتاب خود به توصیف آن پرداخته،مراسم عزاداری در ماه محرم و برپایی تعزیه در این ماه است که در واقع نخستین گزارش دقیقیست که از تعزیهخوانی در زمان زندیه در شیراز در دست است: هر رورز قسمتی از ماوقع کربلا توسط افرادی که برای این منظور انتخاب شدهاند،نمایش داده میشود."