چکیده:
با گسترش روزافزون ابعاد زندگی اجتماعی و افزایش جمعیت شهری و روستایی و بالا بودن میزان ساخت و ساز و بعضا تداخل و تزاحم حقوق اشخاص و بروز مشکلات عدیده ثبتی برای مردم و توقع آنان از قوانین و مقررات موجود ثبتی در تثبیت و تحکیم حقوق مشروع و قانونی خود، اشراف حقوقدانان به مقررات مربوط به ثبت اسناد و املاک و شناخت کافی آنان از حقوق و تکالیف مقرر در آن ضروری است. در این مقاله، یکی از انواع حقوق مالی تحت عنوان حق اعیان و جایگاه آن در حقوق ثبت و نیز دعاوی گوناگونی که از آن ناشی می شود، مورد بررسی قرار گرفته، این نتیجه حاصل گردید که صاحب حق اعیان که در واقع مالک بنای احداثی در عرصه متعلق به غیر است؛ حق تجدید بنا و همچنین حق انتقال بنا به غیر را داشته و مجاز به اخذ سند مالکیت ثبتی نیز می باشد. هر چند این بررسی مختصر است، لیکن در خصوص موضوع می تواند فتح بابی برای مطالعات بیش تر و دقیق تر خوانندگان محترم باشد.
خلاصه ماشینی:
"البته به اندازه بنای قبلی،نهمبیشتر و وسیعتر از آن(از حیث مساحت و طبقات)1در تایید این نظر،اداره حقوقی قوهقضائیه نیز با صدور نظریهای به شمارۀ 7/8585-83/11/14 چنین اعلام داشته است:«کسی کهدارای سند مالکیت اعیانی(موضوع ماده 104 مکرر آییننامه قانون ثبت)میباشد،چنانچهاعیانی مذکور از بین برود،مالک آن با توجه به حقوق مکتسبهای که نسبت به اعیانی دارد،میتواند اعیانی را مجددا احداث و درختان از بین رفته را بکارد(به حالت سابق بازگرداند)چنانچه مالک عرصه اعتراضی داشته باشد،باید از طریق مراجع قضایی اقدام نماید»(اداره کلتدوین و تنقیح قوانین و مقررات،1384،ص 201).
در ادامه جهت اطلاع بیشتر،پرداختن به دو نکته خالی از فایده نخواهد بود: نکته اول-مادۀ 104 مکرر آییننامه قانون ثبت راجع به اعطای حق احداث اعیانی به طرفقرارداد و مالکیت وی بر آن از سوی مالک عرصه،پس از ثبت عرصه در دفتر املاک است کهدر این حالت فقط لازم است که خلاصه سند قرارداد رسمی مربوطه در ستون انتقالات سندمالکیت،ذیل ثبت عرصه قید گردد و مالک اعیانی پس از احداث آن،درخواست صدور سندمالکیت اعیانی را مینماید که اداره ثبت محل،ضمن تعیین وقت معاینه محل و تعیین حدوداعیانی و حقوق ارتفاقی آن را به مالک عرصه و مجاورین اخطار نموده در وقت مقرر پس ازتنظیم صورتجلسه معاینه در صورت عدم اختلاف در حدود و حقوق ارتفاقی ضمن دریافتحق الثبت انتقال،سند مالکیت اعیانی را صادر میکند."