چکیده:
در این گفتار دو دستنویس از مثنوی مولوی که در کتابخانه ملک عبدالعزیز (مدینه) محفوظ است، معرفی شده:1. نسخه نخست در گنجینه بشیرآغا به شماره 85/239 (بشیرآغا) که به خط نسخ محمد بن عیسی الحافظ المولوی قونوی در رجب
سال 770 ه . ق به قطع رحلی در 160 برگ کتابت شده است.2. نسخه دوم در مجموعه محمودیه به شماره 2971 (محمودیه) که به خط نسخ کاتب مذکور در اوائل ذی الحجه سال 787 ه . ق به
قطع رحلی تحریر شده است. کاتب در این نسخه پس از ترقیمه، روی برگهای اضافی چند مطلب یادداشت کرده، که بسیار مهم است: 1.
وصیتنامه مولانا 2. تعداد ابیات سرودههای مولانا 3. تاریخچههای تولد و وفات: ولادت و وفات مولانا، ولادت و وفات سلطان ولد،
ولادت و وفات چلبی عارف.
خلاصه ماشینی:
"نسخه با سر لوحی کوچک که درونش «بسمالله الرحمن الرحیم» نوشته است و از دفتر اول آغاز میشود: بشنو این نی چون شکایت میکند از جداییها حکایت میکند در خاتمه پس از اشعار مثنوی مولوی، اشعار خاتمه سروده سلطان ولد است و نسخه به این بیت از مثنوی سلطان ولد خاتمه پیدا میکند: آب جان را ریز اندر بحر جان تا شوی دریای بیحد و کران عبارت ترقیمه: «اتفق الفراغ من کتابة کتاب المثنویات الهادیات إلی سبل النجات المنقذات من درکات المهلکات و الموصلات إلی الدرجات العالیات و مرضات رب الأرض و السموات یوم الجمعة فی أوایل شهر الله الحجة ذی الحجة لحجه سبع و ثمانین و سبعمائة علی ید العبد الحقیر الفقیر الراجی إلی رحمة ربه الغنی القدیر محمد بن عیسی الحافظ المولوی القونوی عامله الله بلطفه الخفی و غفرله و لوالدیه و لجمیع المؤمنین و المؤمنات برحمتک یا أرحم الراحمین».
3 عبارت ترقیمه نسخه قم این است: «اتفق الفراغ من کتابة کتاب المثنویات الهادیات إلی سبل النجات المنقذات من درکات المهلکات و الموصلات إلی الدرجات العالیات و مرضات رب الأرض و السموات یوم الجمعة فی اوایل شهرالله رجب الاصب سنة خمس و تسعین و سبعمائه علی ید العبد الحقیر الفقیر الراجی إلی رحمة ربه الغنی القدیر محمد بن عیسی الحافظ المولوی القونوی عاملهالله بلطفه الخفی و غفرله و لوالدیه و لجمیع المؤمنین و المؤمنات الأحباء منهم و لرسول برحمتک یا أرحم الراحمین آمین..."