خلاصه ماشینی:
"از سوی دیگر، تجربه تلخ قرون وسطای مسیحی به تشدید و تسریع این فرایند مدد رسانده است و بالاخره، تمامی جریانهای فکری و تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که به شکلگیری دنیای جدید انجامیده است، تعمیق و نهادینه شدن این پدیده را در غرب مسیحی موجب شده است.
اما تفاوتهای آموزهای مسیحیت و اسلام و برداشت مختلف مسیحیان و مسلمانان از مناسبات میان دنیا و آخرت، طبیعت و ماورای طبیعت، انسان و خدا و عقل و ایمان، ظرفیت و استعدادهای کاملا متفاوتی را در مواجهه با مسائل دنیای جدید، از جمله پدیده تجدد و عرفی شدن، در اختیار آنان قرار داده است.
از سوی دیگر، نویسنده خاطرنشان میسازد که کپیبرداریهای بیدخل و تصرف از مدرنیته و الگوهای توسعه غربی و همچنین ناکارآمدی جامعه و حکومتی که به اسم اسلام برپا گردیده است، میتواند از جمله مهمترین عوامل عرفی شدن مسلمانان در آینده باشد."