خلاصه ماشینی:
"بنابراین باید در برخورد با دین تاریخی یا متن مقدس، لایه تاریخی را از لایه فرازمانی‌اش تفکیک کرد، اما در طول تاریخ الزاما این‌گونه نبوده است.
رویکرد انسان‌گرا مذهب را وضعیتی در انسان می‌بیند که محور خود انسان است، نه آن متن مقدس.
در ایران یک مذهب شریعت‌گرای متن‌محوری وجود داشته که به خود متن هم رویکرد صورت‌محور و جاودانه تلقی کردن مناسبات عصر یک متن مقدس برای همه تاریخ داشته است.
من معتقدم که در مذهب متن محور روشن‌فکری دینی یک پارادوکس است؛ چون شما اگر یک متن را مطلق بکنید، در واقع دیگر نمی‌توانید با زندگی و گزاره‌ها گشوده برخورد کنید، اما در مذهب انسان‌محور این‌گونه نیست.
پس پارادوکسیکال بودنش علامت اینکه وجود ندارد، نیست و اگر مذهب را متن‌گرا نفهمیم، و انسان‌گرا بفهمیم، اساسا پارادوکسی هم در وضعیت فردی که خودش را روشن‌فکر مذهبی می‌داند، یعنی هیچ خط قرمزی که ذهنش نتواند عبور کند وجود ندارد."
(
, 
, 
)
