چکیده:
پژوهش حاضر با تأکید بر ملاحظات محلی،به بررسی و کنکاش مهمترین ویژگیهای بنیادین«منظر فرهنگی»در مناطق روستایی غرب ایران میپردازد و روابط بین عناصر کالبدی منظر و عوامل فرهنگی مؤثر بر فضاهای روستایی را در قالب مبحث«منظر فرهنگی روستایی»بررسی میکند.یافتههای این مقاله نشان میدهند که فرهنگ ساکنان روستایی در طول زمان سبب شکلگیری نوع خاصی از منظر در هر منطقه از کوهستان زاگرس میگردد،که در این مقاله از آن با عنوان منظر فرهنگ یاد میشود.در حقیقیت میتوان چنین بیان داشت که«بستر طبیعی زمین»تحت تأثیر«ملاحظات فرهنگی»،دستخوش تغییراتی میشود و این تغییرات به نوبه خود سبب بروز و ظهور«ویژگیهای بنیادین منظر فرهنگی»در روستاهای منطقه زاگرس میگردند.در پژوهش حاضر،نویسنده روش تحلیلی-توصیفی را به عنوان روش عملی این پژوهش برگزیده است.در بخش اول این مقاله،نگارنده با انجام مطالعات کتابخانهای چارچوب نظری پژوهش را تدوین کرده است؛و در بخش دوم با استفاده از نقشههای هوایی و تصاویر ماهوارهای و همچنین با حضور در دو روستای مورد بررسی،با استفاده از روش مشاهده مستقیم به ارزیابی میزان تأثیرپذیری منظر روستایی از فرهنگ ساکنان و روند شکلگیری منظر فرهنگی در روستای ورکانه و شهرستانه در استان همدان در امتداد رشته کوه زاگرس پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"در بخش اول این مقاله،نگارنده با انجام مطالعات کتابخانهای چارچوب نظری پژوهش را تدوین کرده است؛و در بخش دوم با استفاده از نقشههای هوایی و تصاویر ماهوارهای و همچنین با حضور در دو روستای مورد بررسی،با استفاده از روش مشاهده مستقیم به ارزیابی میزان تأثیرپذیری منظر روستایی از فرهنگ ساکنان و روند شکلگیری منظر فرهنگی در روستای ورکانه و شهرستانه در استان همدان در امتداد رشته کوه زاگرس پرداخته است.
شکلگیری منظر روستایی با مصالح بومآورد به عنوان نشانهای از تأثیر فرهنگ بر منظر منبع:نگارنده یافتههای تحقیق با توجه به توصیفات ارائهشده در خصوص عوامل شکلدهنده به منظر فرهنگی در دو روستای ورکانه و شهرستانه،در ادامه مهمترین اشتراکات منظر فرهنگی در این دو روستا برشمرده میشود و به طور مختصر دلایل بروز هریک بیان میگردد.
احداث راههای فرعی با استفاده از خطوط منحنی،وجود باغهای میوه در ارتباطی معنادار با خانهها،تقسیم اراضی کشاورزی با فرمهای هندسی منظم،استقرار سکونتگاهها به صورت متراکم و فشرده در کنار منابع آب به ویژه رودخانههای دائمی،وجود چراگاهها و مراتع وسیع در نزدیکی سکونتگاهها،قرارگیری سکونتگاه در ارتفاعی مناسب برای مصونیت از خطرهای ناشی از سیلاب و همچنین دوری از بادهای سرد،استفاده از مصالح سنگی در خانهسازی،استفاده از لباسهای محلی،توجه به امر تولید در کشاورزی،همجواری معنادار عناصری همچون خانه،مزرعه،باغ و زمین کشاورزی با هم و ارتباط تنگاتنگ عناصر طبیعی و انسانساخت،عمدهترین عواملی هستند که منظر فرهنگی کلیه روستاهای کوهپایهای با فرم کلی دو روستای ورکانه و شهرستانه را در امتداد کوهستان تاریخی زاگرس تعریف میکنند."