چکیده:
شروع هزاره سوم میلادی،مصادف با رویدادهای مهمی در زمینه حسابداری و حسابرسی بوده سات که میتوان از آن به عنوان انقلابی در دانش حسابداری یاد کرد،زیرا به تغییر بعضی از مقررات و رویههای مورد عمل در این رشته انجامید.این مقاله ابتدا به بررسی تحولات اخیر در زمینه حسابداری میپردازد؛سپس با شرح مختصری از نظریههای نظام راهبری شرکت و طبقهبندی سیستمهای آن،به بررسی مفهوم نظام راهبری شرکت1و مسئولیت پاسخگویی در شرکتهای چند ملیتی2میپردازد.شرکتهای چند ملیتی دارای هر دوی نظام راهبری شرکت و مسئولیت پاسخگویی در سطوح اصلی و فرعی هستند که لازم و ملزوم یکدیگرند که نظام راهبری شرکتی طراحی شده برای شرکتهای چند ملیتی باید شامل هر دو باشد،زیرا یکدیگر را به صورت متقابل و دو جانبه در ارتقای نظام راهبری شرکتی کمک میکنند.سازوکارهای نظام راهبری شرکتی در شرکتهای چند ملیتی،شامل سازوکارهای بازار محور،فرهنگمحور،و نظارتمحور هستند که هرکدام،از اجزا وعناصر مهمی تشکیل شدهاند.مقاله حاضر با بررسی این اجزا و نحوه ارتباط آنها،مدل مفهومی این ارتباط را ترسیم میکند.در نهایت نتیجه میگیرد که نظام راهبری شرکت و مسئولیت پاسخگویی بهصورت دوطرفه، وابسته به هم و ضامن یکدیگر هستند.
خلاصه ماشینی:
"شرکتهای چند ملیتی دارای هر دوی نظام راهبری شرکت و مسئولیت پاسخگویی در سطوح اصلی و فرعی هستند که لازم و ملزوم یکدیگرند که نظام راهبری شرکتی طراحی شده برای شرکتهای چند ملیتی باید شامل هر دو باشد،زیرا یکدیگر را به صورت متقابل و دو جانبه در ارتقای نظام راهبری شرکتی کمک میکنند.
یادونگ لو مینویسد:"نظام راهبری شرکت،سیستمی است که توسط آن شرکتهای سهامی اداره و کنترل میشود و ساختار،تقسیم حقوق و مسئولیت بین ذینفعان متفاوت شرکت را معین میکند و قواعد و رویههای تصمیمگیری در امور شرکت را به دقت توضیح میدهد" (Yadong Luo,2005) .
شاید به تعداد کشورهایی که در آنها نظام راهبری شرکت متداول است،نظام راهبری وجود داشته باشد ولی اصولا تمامی این نظامها به دو گروه عمده تقسیم میشوند: سیستمهای درون سازمانی یا رابطهای نظام راهبری درون سازمانی سیستمی است که در آن شرکتهای پذیرفته شده هر کشور تحت مالکیت و کنترل تعداد کمی از سهامداران اصلی هستند.
در مفهوم یک شرکت چند ملیتی،نظام راهبری شرکت،سیستمی است که نه تنها ارتباط بین میدران و ذی نفعان را کنترل میکند،که انواع موسسههای تجاری گوناگون خود را در سراسر جهان اداره میکند و توزیع قدرت،حقوق و مسئولیت بین مشارکتکنندگان اصلی را در سطح فرایند تصمیمگیری شرکت که در امور شرکتی سراسر جهان تاثیر میگذارند، به دقت معین میسازد.
علیرغم آن، نظام راهبری شرکت و مسئولیت پاسخگویی در مرحله اول عمدتا یک موضوع شرکتی است و پیشرفت آن مستلزم این است که شرکتهای چند ملیتی،خود راهحلهای داخلی و سازمانی را جستجو کنند."