چکیده:
صفات خبریه آن دسته از صفات خداوند را گویند که عقل بر آن ها دلالت روشن
ندارد و تنها بدان استناد که در متن دینی اعم از قرآن و حدیث بهخداوند
نسبت داده شدهاند میتوان آن ها را به خداوند نسبت داد. صرف نظر ازامکان
این انتساب تفسیر این صفات از دیر باز مورد نزاع متکلمان بوده است.
جستارحاضر به بیان مفهوم و مصادیق صفات خبریه میپردازد و دستکم در مقدمات
کارسیاههای از این صفات را به دست میدهد، سپس به صورت خلاصه موضع
متکلمانرا در این باره برمیرسد، سپس به گزارش دیدگاه شیعه میپردازد و در
ادامه بهوضعیت ترجمة مصادیق عمدهای از صفات خبریه در شماری از
ترجمههایفارسی قرآن و نیز برخی تفسیرهای فارسی مینگرد تا معلوم شود که آیا
ترجمهها باموضع کلامی شیعه هماهنگی دارند یا خیر. در پایان نیز ملاحظاتی در
ذیل ترجمهها فراروی نهاده شده است.
خلاصه ماشینی:
"صلوات: با آن که در چند آیه از قرآن کریم فعل صلوات به خداوند نسبت داده شده است اما درترجمة این فعل نیز تقریبا همة مترجمان واژة «یصلی» را در آیة 56 سورة احزاب بهدرود فرستادن و صلوات فرستادن ترجمه کردهاند و تنها در ترجمة معزی «درود(آمرزش)» آمده است.
2 ـ همچنین مشاهده میکنیم که مترجمان در برخورد با آیات حاکی از صفاتخبریه به روش هایی متفاوت توسل جستهاند: گاه به حذف واژهای دست زدهاند، چنانکه برخی در برخورد با آیه «ویبقی''''وجه ربک» واژة وجه را حذف کردهاند؛ گاه به افزودن واژهای روی آوردهاند، آن سان که در ترجمة آیة «وجاء ربک» فرمان یا امر یا کیفر را به رب اضافه کردهاند؛ گاه واژهای را تأویل کرده و معنای پس از تأویل را آوردهاند، آن گونه که «رؤیت» رابه علم و آگاهی و «استواء» بر عرش را به سیطره و شمول قدرت و اراده پروردگارترجمه کردهاند؛ گاه واژه را بدون تأویل ترجمه کردهاند و رهای از ملاحظات کلامی، برابر نهادهپارسی واژه را آوردهاند، چنان که «جاء» را به آمد و «یاتیهم» را به بیاید و «استواء» بر عرش را به تکیه زدن بر تخت برگرداندهاند؛ گاه نیز برای فرار از دشواری در عرصة ترجمه نه تأویل کردهاند و نه بدون تأویل به فارسی برگرداندهاند، بلکه عینا واژة عربی را آوردهاند، آن سان که واژههای نظر،عرش، استهزاء، کراهت و از این دست را به کار گرفتهاند."