چکیده:
یکی از ویژگیهای اساسی حرکت به سوی توسعه اقتصادی، جذب منابع پس اندازی موجود در اقتصاد ملی به سوی مصارف سرمایه گذاری است و بررسی وضعیت سرمایه گذاری و ماهیت آن در هر کشور بیش از هر چیز در گرو وضعیت منابع پس اندازی آن کشور است. در این پژوهش عوامل تجربی تعیین کننده پس انداز بخش خصوصی در اقتصاد ایران را طی دوره 1347-1380 آزمون خواهیم کرد. بدین منظور، بین عوامل سیاستی موثر بر پس انداز خصوصی نظیر سیاستهای مالی، ترتیبات تامین اجتماعی، ثبات کلان اقتصادی و توسعه بازارهای مالی و عوامل غیرسیاستی مشتمل بر رشد، ویژگیهای جمعیتی و عوامل خارجی تمایز قائل شده ایم تا علاوه بر شناسایی سیاستهای موثر بر پس انداز خصوصی به عنوان یکی از شقوق پس اندازملی، رفتار کوتاه مدت و بلندمدت پس انداز بخش خصوصی در اقتصاد ایران را نیز در دوره مذکور توصیف کنیم. با توجه به مباحث نظری و تجربی، آثار عواملی مانند درآمد قابل تصرف، هزینه های تامین اجتماعی، نرخ بیکاری، میانگین وزنی سود سپرده های بلندمدت، نرخ تورم، ضریب جینی، رابطه مبادله، نسبت ارزش مبادلات سهام به تولید ناخالص داخلی بدون احتساب درآمدهای نفتی و متغیرمجازی برای سالهای پس از پایان جنگ بررسی شد و در نهایت، پس از حذف تعدادی از متغیرها که به لحاظ آماری بی معنی شده بودند، وجود آثار مثبت افزایش درآمد قابل تصرف بخش خصوصی، بهبود وضعیت توزیع درآمد و توسعه یافتگی هر چه بیشتر بازارهای مالی واثر منفی افزایش هزینه های تامین اجتماعی بر پس انداز بخش خصوصی مورد تایید قرار گرفت. با حذف برخی از متغیرها مانند نرخ بهره باید با احتیاط برخورد کرد، زیرا، شاید حذف این متغیر به دلیل وجود رابطه همخطی یا عدم دسترسی به یک جایگزین مناسب برای بهره در وضعیت کنترل اعتبارات بوده باشد. همچنین، هرچند که وجود رابطه ای منفی بین هزینه های تامین اجتماعی و پس انداز بخش خصوصی تایید شد، اما نمی توان آثار رفاهی تامین اجتماعی را نادیده گرفت و باید برای قضاوت درست تر و تصمیم گیری صحیح تر به برایند آثار رفاهی تامین اجتماعی و افزایش پس انداز بخش خصوصی توجه کنیم. بهبود وضعیت توزیع درآمد نیز که موجب بهبود پس انداز بخش خصوصی می شود، مستلزم تغییرات اساسی است که می تواند در راستای برنامه های بلندمدت موردنظر قرار گیرد. در نهایت، به تایید این فرضیه می رسیم که بهترین و مطمئن ترین راه برای افزایش پس انداز بخش خصوصی، بهبود وضعیت بازارهای مالی است که هم پس اندازها را بیشتر و راحت تر به خود جذب می کند وهم امکان سرمایه گذاری را افزایش می دهد.
In this research، we test for the factors that determine private saving in the Iranian economy during 1968-2001 using auto regressive distributed lag model (ARDL). In this model، we examine the effects of factors such as disposable income، social security costs، unemployment rate، long term interest rate، inflation، Gini coefficient، ratio of the value of stocks exchanges to the terms of trade GDP، and a dummy variable for the post-war years. The results show positive effects of income، improvement of income distribution، and more developed financial markets، and negative effect of social security costs on the saving of private sector.
Our results also indicate that the best and the most secured way to increase private saving is to improve financial markets performance that leads to a better absurbtion of saving and to an increases in investment possibility.
خلاصه ماشینی:
"از آنجا که بررسی اثر توزیع درآمد بر پسانداز بخش خصوصی یکی ازاهداف این مقاله است،محدودیت در ساخت سری زمانی طولانیتر به عنوان جانشینی برای آن(ضریبجینی)1دوره مورد بررسی از سال آغاز اولین آمارهای بودجه خانوارها انتخاب شده است.
متغیرهای اساسی مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از:پسانداز بخش خصوصی،ضریب جینیبه عنوان متغیر جانشین توزیع درآمد،درآمد قابل تصرف به عنوان شاخصی برای سیاستهای مالی،شاخصی به صورت نسبت ارزش معاملات سهام طی سال به تولید ناخالص داخلی بدون نفت که معرفتأثیر بازارهای مالی بر پسانداز بخش خصوصی است،مجموع هزینههای بلندمدت و درمان جهت نشاندادن آثار ترتیبات تأمین اجتماعی بر پسانداز بخش خصوصی.
مطالعۀ احمد مجتهد و افشین کرمی1)،در این مطالعه اثر رشد اقتصادی،درآمد سرانه،بار تکفل،تورمو تحولات ناشی از انقلاب بر نرخ پسانداز ملی در اقتصاد ایران،براساس مدل اولیۀ صندوق بینالمللیپول،با استفاده از روش الگوی خود توضیح با وقفههای گسترده (ARDL) بررسی شده است.
همچنین،بررسی و آزمون متغیرهایی همچون درآمد قابل تصرف،هزینههای تأمین اجتماعی،ویژگیهای جمعیتی مانند نرخ بیکاری،میانگین وزنی سود سپردههای بلندمدت به عنوان شاخصی براینرخ بهرۀ رسمی،نرخ تورم،ضریب جینی به عنوان شاخصی برای چگونگی توزیع درآمد،رابطۀ مبادله،نسبت ارزش معاملات سهام به تولید ناخالص داخلی بدون احتساب درآمدهای نفتی به عنوان شاخصیبرای میزان توسعۀ بازارهای مالی در نظر گرفته و میزان و جهت تأثیرگذاری آنها را بر پسانداز بخشخصوصی نشان داد که عواملی چون درآمد قابل تصرف بخش خصوصی،ضریب جینی،شاخص توسعۀبازارهای مالی و هزینههای تأمین اجتماعی بر پسانداز بخش خصوصی برخوردار از تأثیری معنیدار&%02326AEPG023G% است."