خلاصه ماشینی:
و سام میرزا در تحفۀ سامی ذکر کردهاند از این کتاب نامی نبردهاند.
چون مجال فحص و استقصای زیاد دربارۀ آن نسخه نبود با کمال استعجال نکات ذیل از آن یادداشت گردید.
نسخه ابتدا میشود بیان بیت: ای همه کس را بدرت التجا#کعبۀ دل را ز تو نور و صفا و در سبب تألیف کتاب میگوید: پر خردی را چو از این مختصر#فهم شد از یثرب و بطحا خبر زان خبرش فیض ازل رو نمود#بر دل و جانش در راحت گشود چون بفتوح دل و جان شد سبب#کرد فتوح الحرمینش لقب در خاتمۀ کتاب فرماید: این دو سخن موی بمو گفتهام#نیست غلط آنچه بر او گفتهام جامی از این در مطلب کام خویش#محو کن از لوح کسان نام خویش سراسر کتاب در اوصاف مقامات مکۀ معظمه و مدینۀ طیبه است و نسخۀ مذکور تاریخ و نام محرر ندارد.
از اشعار آقای ملک الشعراء بهار استاد دانشگاه زینت مرد زینت مردم بعقل است و هنر#نی بپوشاک و جلال و فرهی دیدهام دانشورانی با خرد#در لباس ژنده چون عبد رهی نیز دیدم سفلگانی بی کمال#کرده بر تن جامۀ شاهنشهی پوشش عالی نشان عقل نیست#فرق باشد از ورم تا فربهی بی بها باشد لباس کاندر او#نیست غیر از احمقی و ابلهی کیسۀ کرباس باشد پربها#گر در او ریزند زر دهدهی جاهل اندر جامۀ فاخر بود کیسۀ ابریشمین اما تهی