چکیده:
مقالهی حاضر به منظور مروری بر آثار تحصیلی، شناختی و شخصیتی-رفتاری ناشی از
فقدان پدر در متون روانشناسی ایران و سایر کشورهای جهان به رشته تحریر درآمده
است.همچنین، در این نوشتار نقش عوامل تعدیل کننده(مانند سن و جنس)در تأثیر فقدان
پدر روی حیطههای مختلف زندگی کودک مورد نقد و بررسی قرار میگیرد.اگر چه نتایج
اکثر یافتههای پژوهشی در خارج از کشور نشان دهندهی وجود آثار منفی فقدان پدر بر
اعضای خانواده به ویژه فرزندان پسر میباشد، دستاوردهای تحقیقات انجام شده در
ایران(به ویژه خوزستان)، با توجه به حمایتهای ارائه شده از سوی جامعه(به خصوص واحد
فرهنگی بنیاد شهید)از خانوادهی شهدا، تا حدودی با یافتههای تحقیقات خارج از کشور
متفاوت میباشد.در این نوشتار، ضمن تاکید بر ضرورت و اهمیت تداوم پژوهشهای
گستردهتر و جامعتر در این حیطه، رهنمودهایی عملی برای ارتقای کیفی پژوهشهای آتی
ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"البته با توجه به این که پژوهش سپهوندی و همکاران(1366)گروه کنترل نداشته، یافتههای آن باید با احتیاط بیشتری تفسیر شود چرا که ممکن است مسائل و مشکلات ملاحظه شده در عملکرد تحصیلی فرزندان شاهد، تحت تأثیر عوامل دیگری غیر از متغیر مورد ادعا(یعنی عدم حضور پدر)نیز باشد.
بسیاری از تحقیقات نشان داده است که تأثیر غیبت پدر بر دانشجویان پسر نسبت به دانشجویان دختر بیشتر است(گریگوری، 1965) اگر چه دلیل(یا دلائل)این که چرا پسران در رابطه با اکثر اختلالات روانی دوران کودکی آسیبپذیرتر از دختران هستند هنوز به طور کامل روشن نیست، ولی ممکن است یکی از علل آن، تفاوت در طرز برخوردها و انتظارات متفاوتی است که والدین و سایر بزرگسالان نسبت به دخترها و پسرها دارند(راتر، 1983).
نجاریان، لیامی و سلیمانپور(زیر چاپ)در بررسی عملکرد تحصیلی دانشجویان دختر و پسر شاهد در دانشگاههای شهید چمران و علوم پزشکی اهواز نشان دادند که ضرائب همبستگی طول مدت شهادت پدر با تعداد واحدهای گذرانده، تعداد واحدهای ترم جاری، معدل کل دیپلم و معدل تجمعی دانشجویان شاهد لحاظ آماری به سطح معنیدار نمیرسد.
مکوندی، نجاریان، شکرکن و لیامی(1372)در تحقیقی تحت عنوان«مقایسه عملکرد تحصیلی دانشآموزان پسر شاهد با دانشآموزان پسر واجد و فاقد پدر در مدارس ابتدائی اهواز ادعا میکنند که ضرائب همبستگی بین طول مدت شهادت و معدل پایههای تحصیلی دانشآموزان شاهد نشان دادند که در سال اول دبستان هر چه طول مدت شهادت(یا فقدان پدر)بیشتر باشد، معدل تحصیلی دانشآموزان شاهد پایینتر است."