خلاصه ماشینی:
"در این تألیف سودمند نه تنهااز کاپیتولاسیون که از اثرات شوم عهدنامهء ترکمن‌چای پنجم شعبان 1243 هجری قمری است به تفصیل بحث شده بلکه به‌ترتیب در مورد تاریخ قوانین محاکماتی و تشکیلات قضائی،مستشاران عدلیه،مدرسهء عالی حقوق،دادگستری و بالاخره الغاء سیستم قضاوت کنسولهای خارجی در ایران بسال 1307 شمسی بدست بانی ایران نوین سخن گفته شده است که در هریک بحث‌های سودمندی انجام گرفته که معرف وسعت معلومات و اطلاعات و ذوق ادبی و شم حقوقی نویسندهء دانشمند آن است.
در انتخاب اصطلاح عامیانه«عرضه‌چی‌ها»که منظور نویسنده از آن دادخواهان واقعی،شاکیان حرفه‌ای و بیمارگونه،شاکی نمایان و حتی نمایندگان شاکیان میباشد ابتکار خاصی بکار رفته که نویسنده با این افراد تقریبا در تمام فصول کتاب سروکار دارد و در آخرین فصل بسبک سمبولیک میگوید:«ما در سلسله مقالات کاپیتولاسیون و عرضه‌چی‌ها همواره سعی کرده‌ایم نموداری از اخلاق عمومی و وجدان اجتماعی ایران ضمن تشریح وضعیت قضائی و حکومت کاپیتولاسیون در دوران ماتمزای آن عصر ارائه داده و بازتاب الغاء آنرا در روحیهء فرهت‌یار مردم این مرز و بوم روشن سازیم...."
(
, 
, 
)
