چکیده:
در این نوشتار کوششهای بشر برای رسیدن به صلح و عدالت پایدار در سده های نظر بمهن میرزا، شاهزاده قاجاری مورد توجه قرار گرفته، به ویژه آنکه وی به اندیشه تاسیس جامعه ملل اشاره کرده است.
خلاصه ماشینی:
"در این میان شاهزاده بهمنمیرزا،فرزند عباس میرزا نایب السلطنهء ولیعهد،با انتشار بیانیهء تاریخی و مهم خود در سال 1290 هجری قمری پیشنهاد ارزشمند خود را خطاب به همهء پادشاهان وقت جهان در جهت تشکیل یک مجمع بین المللی برای حفظ حقوق انسانها و جلوگیری از تعدی،تجاوز و ظلم اعلام کرد؛که در بخش دوم این مقاله به آن میپردازیم.
در سال 1263 هجری قمری،حسن خان سردار و حاکم خراسان به خیال یاغیگری افتاد و آصف الدوله پدرش به عنوان نصیحت به او،اینچنین گفت: «پس صواب آنست که یک تن از خاندان سلطنت را برانگیزیم و به دست او محمد شاه و حاجی میرزا آقاسی را براندازیم و امروز آنکس جز بهمن میرزا برادر اعیانی محمد شاه نیست که فرمانگذار آذربایجان است بکثرت ذخایر و دفاین نامبردار است و از آذربایجان لشکر بزرگ تواند انگیخت،چون او با خود همداستان کنیم مردم خراسان دیگر با ما هستند و عصیان نکنند و مردم عراق با این دو سپاه برنتابند.
شاهزاده بهمن میرزا در سال 1301 هجری قمری(1884 میلادی)در سن 76 سالگی در شوشی قرهباغ درگذشت و در تهران به دستور ناصر الدین شاه از طرف دربار مجلس فاتحه در مسجد شاه برای او با حضور اعیان درجهء یک دار الخلافه برگزار گردید.
ج. تشکیل سازمان ملل متحد اندیشهء تشکیل جامعهء ملل پس از جنگ جهانی اول حالت جدیتری گرفت10و در (به تصویر صفحه مراجعه شود) فراخوان شاهزاده بهمن میرزا به سران دولتها برای تشکیل عدالتخانهء جهانی سال 1919،پس از معاهدهء ورسای و کنگرهء صلح پاریس،سرانجام جامعهء ملل تشکیل شد که ایران نیز عضو آن بود."