خلاصه ماشینی:
"شخص باید ثابت کرده باشد که هرجا پای منافع شخصی فامیلی به میان آمده و امر دائر بوده که با دروغی منافع شخصی خود و بستگان نزدیکش را تأمین کند،یا با گفتن یک راست،ایثار کند و منافع خود و فامیل و دوستان نزدیک را زیر پا گذارد،از دروغ گذشته و به صدق و راستی روی آورده است.
شخص باید ثابت کرده باشد که هر جا پای منافع شخصی فامیلی به میان آمده و امر دائر بوده که با دروغی منافع شخصی خود و بستگان نزدیکش را تأمین کند،یا با گفتن یک راست،ایثار کند و منافع خود و فامیل و دوستان و نزدیک را زیر پا گذارد،از دروغ گذشته و به صدق و راستی روی آورده است.
سنگ و گل را کنید از یمن نظر لعل و عتیق هرکه قدر نفس باد یمانی داشت ای که از دفتر عقل آیت عشقآموزی ترسم این نکته به تحقیق نتانی دانست گویا مقصود از حافظ از مجموع گل همان ذات مقدس الله و از مرغ سحر المستغفرین بالاسحار (آل عمران،71)یا و بالاسحار هم یستغفرون (الذاریات،81)است و بعید نیست که خطاب او در بیت سوم به شیخ الرئیس باشد که در نمط نهم اشارات(که یک کتاب فلسفی و به تعبیر حافظ دفتر عقل است)میخواهد آیت عشق بیاموزد و مقامات العارفین را معرفی نماید1.
کلام ابراهیم ممکن است از باب توریه باشد زیرا توریه در مقام (1)-این تعبیر در سوره مبارکه انعام آیه 67 به بعد،سه بار در مورد ربوبیت ستازه و ماه و خورشید از زبان ابراهیم نقل شده در حالی که ابراهیم نه قصد دروغ دارد و نه قصدش تسلیم در برابر ربوبیت غیر خداست بلکه میخواهد نخست خود را همعقیده با مردمی که گرفتار پرستش اجرام آسمانی بودند،هماهنگ جلوه دهد تا توجه آنها را به خود جلب کند."