خلاصه ماشینی:
"برخی از ادبا گفتهاند:«ادبیات»حفظ اشعار عرب و اخبار آن و گلچین نمودن از هرعلم و دانش میباشد،و اصول ادبیات در چهار کتاب ادبی مهم عرب آمده است: 1-ادب الکتاب ابن قتیبه،2-الکامل تألیف مبرد،3-البیان و التبیین تألیف جاحظ،4-النوادر تألیف ابو علی قالی بغدادی،و جز این چهار کتاب،همه مق تبس از آنها یا تابع روش آنها میباشد4.
شمارش علوم ادبی در این دو بیت آمده است: «نحو و صرف،عروض بعده لغة ثم اشتقاق،قریض الشعر،انشاء» «کذا المعانی الیان الخط قافیة تاریخ هذا العلم العرب احضاه» در این شمارش علم بدیع نمایده است و بالطبع تابع«علم بلاغت»دانسته شده است برخی مانند مؤلفان«الوسیط»بیانی به این شرح دارند:«العلوم اللسانیة هی الأدب و التاریخ و العروض و النحو و اللغة و البلاغة»علوم مربوط به زبان و گویش عبارت از ادب،تاریخ،عروض نحو،لغت و بلاغت میباشند این شمارش و جمعبندی از هیچ ترتیب علمی برخوردار نیست در برابر این تقسیم محدود،برخی مانند صاحب کتاب ارزشمند«المرجع»(فرهنگ علمی و لغوی فنی و تطبیقی عربی، فرانسوی،انگلیسی)تألیف استاد لبنانی شیخ عبد الله العلائلی8و نیز شیخ ابو الخیر محمد فارسی در کتاب«بستان الأدب»شمارش آن را بدینگونه آورده است: 1-لغت،2-صرف،3-نحو،4-معانی،5-بیان،6-بدیع،7-عروض، 8- قافیه،9-خط،10-قرض الشعر،11-انشاء النثر،12-مخاطرات «سخنرانی»،13-خطابه،14-تواریخ.
آنچنان که گذشت،برخی از ادبا در مورد آشنائی با ادبیات،مطالعهء چند کتاب ادبی:1-ادب الکتاب ابن قتیبه،2-الکامل تألیف مبرد،3-البیان و التبیین جاحظ،4-النوادر ابو علی قالی را کافی میدانستند ولی گسترش دامنه ادبیات و توسعه ابعاد آن ضرورت مطالعه بیشتر را میطلبد،از اینرو برخی دیگر از منابع ادبی معرفی میشود: معرفی چند منبع ادبی معاصر: در تاریخ ادبیات عرب معاصر،کتابهای متعددی به رشته تحریر در آمده است که در اینجا چند نمونه از آنها را میآوریم: 1-تاریخ آداب اللغة العربیة."