چکیده:
(IBمنطقه مورد مطالعه در شمال غرب ایران واقع شده و دارای توپوگرافی نسبتا خشنی میباشد. واحدهای سنگشناسی موجود در منطقه متعلق به پرکامبرین تا عهد حاضر میباشند.جایگاه مورفوتکتونیکی کنونی منطقه آذربایجان که منطقه مورد مطالعه نیز در آن واقع شده است مرتبط با موقعیت تکتونیکی منطقه آذربایجان میباشد و به نظر میرسد که رژیم نتوتکنی حاکم بر منطقه از نوع قشارشی-کشیدگی3میباشد.
از راههای شناسایی وجود فعالیتهای تکنونیکی جوان در یک منطقه،مطالعات ژنومورفولوژی تکتونیکی میباشد.در این مطالعه سهی گردید با استفاده از نقشههای توپوگرافیک منطقه با مقیاسهای 250000:1 و 50000:1و به کمک نرمافزار Auto CAD ،پارامترهای مورد نیاز را اندازهگیری کرده و سپس شاخصهای عدم تقارن،تقارن توپوگرافیک عرضی و سینوزیته جبهه پیشانی کوهستان محاسبه شود و ناهنجاریهای عوارض مورفولوژیک شناسایی گردد.سپس با توجه به شواهد زمینشناسی، سایزمیک و سنجش از دور و همچنین برقراری ارتباط بین عوارض مورفولوژیکی و شواهد مذکور، سعی گردید تا نگرشی از فعالیت تکتونیکی عهد حاضر منطقه به دست آورده شود.بررسیها نشان میدهد که اولا کجشدگی در منطقه حول یک محور یا امتداد عمومی NE-SW صورت میگیرد،ثانیا پیشانیهای کوهستانی فعال در منطقه با گسلهای دارای فعالیت معلوم،خطوارههای شناسایی شده از روی تصاویر ماهوارهای و موقعیت رو مرکز1زلزلهها منطقه دارای انطباق در خور توجهی میباشد که همگی دال بر فعال بودن مناطق مذکور از نقطه نظر تکتونیکی در عصر حاضر میباشند.IB)
خلاصه ماشینی:
"تاریخ دریافت:25/6/1385 تاریخ پذیرش نهایی:24/11/1385بررسی شواهد ژنومورفولوژی تکتونیکی در منطقه بین مرند و جلفا (شاخصهای عدم تقارن و سینوزیته پیشانی کوهستان) علیرضا یوسفی باویل1 یوسف ستارزاده2چکیده (IBمنطقه مورد مطالعه در شمال غرب ایران واقع شده و دارای توپوگرافی نسبتا خشنی میباشد.
شکل(4) حوضههای زهکشی که ارزیابی مذکور در مورد آنها صورت گرفته را نشان میدهد و نتیجه مربوط به محاسبه فاکتور تقارن توپوگرافیک عرضی در این حوضهها در جدول شماره(2) آورده شده است.
جدول 2-فاکتور تقارن توپوگرافیک عرضی برای چند حوضه در منطقه مورد مطالعه (به تصویر صفحه مراجعه شود) 4-سینوسیته پیشانی کوهستان (Smf) این شاخص تعادل بین نیروهای فرسایشی،که تمایل به ایجاد خلیجهایی در جلو کوهستان دارند و نیروهای تکتونیکی را که تمایل به ایجاد پیشانی کوهستان مستقیم-هماهنگ با گسل فعال ایجادکننده پیشانی کوهستان-دارند،نشان میدهد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 9-جهات کج شدگی حوضههای زهکشی در منطقه بین مرند و جلفا،به دست آمده از محاسبه شاخصهای عدم تقارن و تقارن توپوگرافیک عرضی؛با توجه به جهات کج شدگی به نظر میرسد که کج شدگی حول محوری با امتداد عمومی شمال شرق-جنوب غرب صورت میگیرد.
نتایج 1)به طور کلی با توجه به نتایج به دست آمده از اندازهگیریهای مربوط به دو فاکتور میزان عدم تقارن حوضههای بررسی شده،موارد زیر را میتوان بیان کرد(البته،لازم به ذکر است که در حین نتیجهگیری،فاکتور عدم تقارن به دلیل کمتر بودن تصمیمگیری فردی در اندازهگیریها،بر فاکتور تقارن توپوگرافیک عرضی ترجیح داده شده است): أ)در حوضه یکان کهریز بالا آمدگی قسمت شرقی و کج شدگی به سمت غرب مشاهده میشود."