گفت و گو با حجة الاسلام والمسلمین شیخ محمد سند گفتگو و مصاحبه

"پژوهش و حوزه: اگر اثری بخواهد تأثیرگذار باشد باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ حجة‌الاسلام شیخ سند: تجربه ای که من به دست آورده‌ام این است که اگر انسان مثلا در زمینه‌های علمی، فقهی،حقوقی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی درد را خوب بشناسد و کار خود را برای درمان آن شروع کند معمولا بازدهی این کار بسیار خوب است و تأثیرگذار خواهد بود، زیرا بر اساس نیاز جامعه به نگارش پرداخته است. پژوهش و حوزه: مکاتب اصولی مختلفی وجود دارد مثل مکتب قم، مکتب نجف و مکتب سامرا و دیگر مکاتب، حضرت عالی در تدریس خودتان از کدام مکتب پیروی می‌کنید و وجه انتخاب این مکتب چیست؟ حجة‌الاسلام شیخ سند: ویژگی مکتب سامرا این است که درس‌ها حالت جلسه‌ای دارد و بحث و درس با مشارکت اعضای جلسه پیش می‌رود و به شیوه و حالت متکلم وحده بودن استاد، نیست یعنی پژوهشی و کاربردی است و شاگرد را به جست‌و جو و تحقیق وا می‌دارد. اما ویژگی مثبتی که در مکتب قم به ویژه در روش مرحوم آیة‌الله بروجردی و مرحوم آیة‌الله گلپایگانیی است، آن است که مسئله را که استاد مطرح می‌کند از بعد فقهی محض و اصولی محض نباید مطرح بشود بلکه باید مباحث مقدماتی آن کاملا مورد بررسی قرار گیرد و طلاب ضمن مطالعه قبلی اگر اشکال محکمی دارند در جلسه درس مطرح کنند و استاد هم به آن‌ها میدان می‌داد تا جلسه پربار شود. همه فقه قرآن نیست، زیرا در زمان حاضر یک سری ابواب قانونی بشری تازه پیدا شده که فقهای ما درباره آن بحث می‌کنند و می‌بینید که این اصلا در کتاب‌های فقهی نیست، لذا ناچارند که به همان اصول قانون که قبلا به عنوان فلسفة الشریعة، روح‌الشریعة و مذاق‌الشریعة نام داشت مراجعه کنند."