چکیده:
مقاله حاضر که به شیوه سندکاوی نگاشته شده، مشتمل بر دو بخش می باشد؛ در بخش نخست کتاب مهم «تحفهالالبا فی تذکره الاولیا والشرفا» اثر زین العابدین صفوی گنجوی از نویسندگان عصر قاجار، معرفی شده است. این کتاب یکی از نسخه های خطی کمیاب است که با روش جغرافی- تاریخی مطالب خود را ارائه داده است. در بخش دوم تمام مطالب مربوط به کرمان از کتاب یاد شده استخراج و پس از تصحیح، درج شده است. این مطالب می تواند گوشه هایی از تاریخ کرمان را روشن سازد و لزوم تصحیح و چاپ کتاب یاد شده را یادآور گردد. مطالب مربوط به کرمان این اثر در 11 قسمت جمع آوری شده، علی رغم شباهت «تحفه الالبا» با «بستان السیاحه» این کتاب با هم تفاوت های فراوان دارند.
خلاصه ماشینی:
"کوچک دلی زیاده از این هیچ کس نکرد#بر ذات اقدس تو بزرگی مسلم است چون کعبۀ خانۀ تو مطاف ملایک است#اما سرشک سوز منش آب زمزم است حالا که بر مراد تو میگردد آسمان#چون دهر بر تو جنت و بر ما جهنم است کم کردهای مواجب ما را ز خوان شاه#این شیوه در مقابل احسان حاتم است تحسین شنیدهای ز بزرگی در این ادا#کاو را فرشته خوانی دیو مجسم است صوفی که درد در قدح دوست میکند#صاف اعتقاد نیست اگر پور ادهم است ما در جهان ثنای تو بسیار گفتهایم#با ما اگر هزار چنین میکنی کم است آن نیستم که عجز کنم پیش هیچ کس#غیر از خدا که واقف اسرار مبهم است رفتی همیشه تخت سلیمان به روی باد#این منزلت نه پایۀ فرزند آدم است این خود اشارهای است که از دور روزگار#بر باد میرود همه گر مسند جم است القصه بیش از این مکن آزار بندگان#اکنون که مزرع املت سبز و خرم است شاید سپهر دور کند بر مراد ما#عالم به یک قرار نمانده است عالم است بافق:از اعمال کرمان است.
گویند در بدو طلب سفر ایران و توران و دیار روم و عرب نموده بسیاری از عرفا و علمای عصر را دیده و در حرمین الشریفین به خدمت شیخ عبد الله یافعی یمنی مشرف شدند و در حضور جناب شیخ چندین اربعینات و ریاضات شاقه و مجاهدات فوق الطاقه به انجام رسانیده،از باطن فیض مواطن آن پیر کامل به مرتبۀ کمال رسیده،آنگاه به تلقین و ارشاد و هدایت عباد اذن و اجازت یافت و به رخصت شیخ به وطن مألوف و مسکن معهود خویش شتافت."