چکیده:
این مقاله ، از منظر تاریخی و جامعه شناختی به تبیین عوامل و زمینه های تغییر رژیم در جوامع عربی خاورمیانه در جریان تحولات بیداری اسلامی می پردازد. پرسش این است که تحول این جوامع کـه بـا عنوان بیداری مردم مسلمان خاورمیانه از آن یاد می شود، تحت تاثیر کدام عوامل و زمینه ها شکل گرفتـه است . نویسنده ، این عوامل و زمینه ها را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرده و آنها را شامل تـداوم چند دهه حکومت های نادرست ، انحصار قدرت و ثروت ، تحول فکری ـ فرهنگی ملت عرب ، کسـری دموکراسی در کشورهای عربی ، دخالت قدرت های بـزرگ در پوشـش همکـاری ، سیاسـت خـارجی صلح جویانه در قبال رژیم صهیونیستی و انقلاب اسلامی مردم ایران دانست .
this article tries to explain regime change in Middle East Arab societies، using historical and sociological approach. The question of article is that: which factors or contexts has shaped Islamic awakening in these societies? Author argues that tow sets of internal and external factors caused the event، including: decades of bad governments experience، monopoly of power and wealth، cultural and intellectual developments in Arab nations، peaceful foreign policy toward Israel and Islamic revolution in Iran.
خلاصه ماشینی:
نویسنده ، این عوامل و زمینه ها را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرده و آنها را شامل تـداوم چند دهه حکومت های نادرست ، انحصار قدرت و ثروت ، تحول فکری ـ فرهنگی ملت عرب ، کسـری دموکراسی در کشورهای عربی ، دخالت قدرت های بـزرگ در پوشـش همکـاری ، سیاسـت خـارجی صلح جویانه در قبال رژیم صهیونیستی و انقلاب اسلامی مردم ایران دانست .
______________________________________________________________ * استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی ** دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ***دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشکده وزارت امور خارجه فصلنامه مطالعات راهبردی سال پانزدهم شماره اول بهار ١٣٩١ شماره مسلسل ٥٥ کلیدواژه ها: بیداری اسلامی ، تغییر رژیم ، دیکتاتوری عربی ، کسـری دموکراسـی ، وحدت مردمی ، حمایت بین المللی مقدمه کشورهای عربـی از آغـاز اسـتقلال خـود، پـس از جنـگ جهـانی دوم ، تحـت حکمرانـی حکومت های دیکتاتور و اقتدارگرا بوده و تاریخ یکصد ساله آنها همواره با مشخصه بی ثبـاتی و اقتدارگرایی شناخته شده اسـت .
١. عوامل داخلی در سطح داخلی ، آنچه موجب دگرگونی کشورهای عـرب شـده اسـت ، نارضـایتی جامعـه عرب و تلاش آن برای تغییر وضعیت موجود به وضعیت مطلوب است کـه بـا عنـوان عوامـل داخلی بیداری اسلامی در جوامع عربی مورد بررسی قرار می گیرند.