خلاصه ماشینی:
اینک بحث من از سعادت و کمال نیست حوصه بیشتر و مقالات دیگری باید که این مسئله مهم حیاتی را تاحدیکه ممکن است تشریح کرد و درصدد هم نمیباشم مانند پیشینیان از سر عینی و علمی که بپندارد آنان واسطه اتصال بحقیقت است سخنی گویم و یا از کسانیکه باتکاء علم الیقین و حق الیقین بدنیا و شگفتیهای آن پشتپا زدهاند و یا از فرقهای که بقال وقیل مدرسه خو گرفته و حقیقت را بمغلوب ساختن خصم هنگام محاوره تعبیر مینمایند بحثی بمیان آورم تنها تا جائیکه ستونهای کوچک مجله اجازه دهد و خوانندگان گرامی را ملالی دست ندهد تربیت را که بهرحال معیار خوشبختی و سعادت اقوام و یگانه وسیله وصول بمبدء کمال و جمال در تمام ادوار زندگی است تعریف مینمایم و منظور و هدف اساسی آن را در عرف دنیای امروزی آشکار میسازم و روشی را که از دیرباز در میهن عزیز ما در این باب اتخاذ شده بیان میکنم و بذکر عیبهای اساسی آن میپردازم باشد که دین خویش را بفرهنگ ملی ادا کنم و فرهنگیان را در روشی که باید درپیش گیرند راهنما و مددکار باشم.
غایه پرورش وارد ساختن تدریجی طفل در حلقههای زنجیر اجتماعی است اگوست کنت هدف تربیت را در زندگی برای دیگران میداند و در واقع بوجهه اخلاقی آن توجه مینماید بگفته استوارت مبل هدف تربیت بروز و ظهور تمام قوای نهائی انسان است تا بشر را ببالاترین درجات جمال و کمال که موافق با طبیعت او نیز مبباشد برساند از این تعبیر میتوان چنین نتیجه گرفت که تربیت نه تنها بوسیله کسانی که بدین کار همت گماشتهاند انجام میشود بلکه عوامل دیگری نیز که با انسان سروکار دارد در رفتار و گفتار و پندار او مؤثر است مانند قوانین و آداب و رسوم اجتماع و بگفته ببکن انگلیسی اصنام:خانوادگی.