چکیده:
انسانها در رابطه با پیشینههای فرهنگی خود،تقریبا در تمام طول تاریخی جایی را برای تمرکز و تدقیق،برای یافتن خویشتن و برای راهی شدن خویش به شدن تشخص بخشیدهاند.چنانچه این تشخص بخشیدن نیاز به ساختمان داشته به معماری پرداختهاند و اگر وجود علامت و عنصری از طبیعت،آفرینندهی فضای معنوی میشده،به همان بسنده گردهاند. ارتباطات فضایی،فضای کالبدی و فضای معماری گویی در طول روند زندگی جمعی چندهزار سالهی آدمیان به تدریج و یکی پس از دیگری با دربرگرفتن چیزهایی که به صورت خالص نه فضا بودند و نه اندیشه، مسیری را پی گرفتهاند که بسیار بحثانگیز میباشد. مسجد و کلیسا به عنوان مکانهایی که فرصت میدهند تا احساسات و عواطف و تعلقات و پیوندهای معنوی آدمیان،هم در مقیاس فردی و هم در مقیاس اجتماعی به ژرفا برده شوند،قابل توجه میباشند. این مقاله با هدف بررسی هندسهی ارتباطات فضایی در مساجد و کلیساها،نمایان کردن وجه تمایز و تقابلها و شناسایی تاثیر حکمت دینی بر روند طراحی این مکانها تنظیم شده است.جهت بررسی واضحتر مطلب دونمونهی موردی شامل میدان نقش جهان همراه با مجسد امام اصفهان و میدان و کلیسای سنپیتر در رم انتخاب شده و پس از بررسی حکمت نظری اسلام و مسیحیت،به تاثیر آموزههای دینی بر هندسهی این فضاها پرداخته میشود. درنهایت نشان داده خواهد شد که آموزههای دینی نه تنها میتوانند اهداف کلی برای ساماندهی فضا به دست آورند،بلکه با کاوش و موشکافی در آنها میتوان سلسله مراتب اهداف را از کل به جزء و از جزء به کل برای کار سازماندهی فضا استخراج کرد.
خلاصه ماشینی:
چگونگی تأثیرگذاری حکمت اسلامی و حکمت مسیحیت بر هندسهی فضایی مسجد و کلیسا(شناخت واقعیت) جهت مطالعهی هندسهی فضایی در مساجد و کلیساها دو نمونهی موردی شامل مسجد امام اصفهان و میدان نقش جهان و میدان و کلیسای سنپیتر در رم،انتخاب شده است.
بنابراین ابتدا با توجه به اصول به دست آمده در بخش قبل چگونگی تأثیرگذاری حکمت اسلامی بر هندسهی فضایی میدان نقش جهان و مسجد امام اصفهان بررسی میگردد و سپس چگونگی تأثیرگذاری حکمت مفهوم هندسه و فضای معماری از دیدگاه حکمت اسلامی 1-همه انواع هندسهها و فضاها از منظر وجودی زیبا و خیر و حق میباشند و در ابتدا ارزشگذاری نمیشوند.
"(8)(تصویر 1) 2-اصل تنوع در هندسه فضاها به علت متنوع بودن نیازهای انسان طراحی هندسه فضایی مسجد امام و میدان نقش جهان متناسب با نیازهای انسان است نه مستقل و خودبنیاد در حقیقت هستهی اولیه شکلگیری این مجموعه تماما برمبنای حرکت انسان و درک زاویهی دیدهای مختلف صورت گرفته است.
4-اصل عدالت(قرارگیری هرچیز در جای متناسب خود و در یک جریان قانونمند) (به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر 1-نحوهی ادغام شدن مسجد امام اصفهان در بافت اطراف،مأخذ: (استیرلن،7731) تناسب و توازن در این مجموعهی شهری از دو جنبه مطرح است: تناسب و توازن در بعد مادی:معماران این مجموعه با شناخت مجموع عوامل مادی از قبیل مواد و مصالح،شرایط اقلیمی،عوامل فنی و اجرایی هندسهی فضایی مناسب را انتخاب کردهاند.
(11)(تصویر 3) 2-2 بررسی چگونگی تأثیرگذاری حکمت مسیحیت بر هندسهی فضایی میدان و کلیسای سنپیتر 1-اصل وحدانیت و حاکمیت کلیسا کلیسای سنپیتر در رم همواره به صورتی بنایی شاخص در بافت شهر اطراف خودنمایی میکند.