چکیده:
امروزه، بررسی پیآمدهای دینداری بر بهداشت روانی، از بحثهای کاربردی و پرطرفدار در میان پژوهشگران و عموم مردم به شمار
میرود. گرچه مؤلفههای گوناگون دینداری، پیوند تنگاتنگی با یکدیگر دارند، میتوان آنها را در دو مقوله اساسی «باورها» و «رفتارها»
جای داد و جداگانه به بررسی هر کدام پرداخت. در اینجا، تنها به نقش رفتارهای دینی در سلامت روانی میپردازیم.در نگاه نخست، خود رفتارهای دینی را نیز میتوان در دو دسته رفتارهای عبادی و رفتارهای اخلاقی قرار داد. رفتار عبادی معمولا در
زمینه ارتباط با خداوند (یا اولیای او) انجام میگیرد و رفتار اخلاقی به منظور برقراری رابطه با دیگران است. در این مقاله، به نقش
رفتارهای عبادی در بهداشت روانی میپردازیم و در شماره آینده، نقش رفتارهای اخلاقی را میکاویم. رفتار عبادی، انواع گوناگونی مانند
نماز، روزه، حج، زیارت، اعتکاف و دعا را شامل میشود. این عبادتها، پیآمدهای مشترک و نیز ویژهای دارند که از میان پیآمدهای
مشترک آنها، به این موارد پرداختهایم: آرامش روانی، بالا بردن ظرفیت روانی، ارضای نیاز به پرستش، انسجام شخصیتی، پاکسازی
درون، به دست آوردن فضیلتهای اخلاقی، تقویت اراده، زمینهسازی برای بازگشت به خود، حمایت اجتماعی و به دست آوردن
تجربههای دینی و عرفانی.
خلاصه ماشینی:
"در این آیه، از ایمان به مبدأ و معاد، برنامههای الهی و پیامبران که مأمور ابلاغ و اجرای این برنامهها هستند و فرشتگانی که واسطه ابلاغ این دعوتاند، سخن به میان رفته و(به تصویر صفحه مراجعه شود)سپس به برخی از رفتارهای دینی اشاره شده است؛ رفتارهایی مانند انفاق و دستگیری از نیازمندان جامعه، ارتباط با خداوند از راه نماز، پرداخت زکات، وفاداری و استقامت در میدان نبرد و صبر در هنگام تنگدستی.
[البته] منظور غمهای مادی و ترسهای دنیوی است؛ وگرنه دوستان خدا وجودشان از خوف او مالامال است، ترس از عدم انجام وظایف و مسئولیتها و اندوه بر موقعیتهایی که از آنان فوت شده است که این ترس و اندوه جنبه معنوی دارد و مایه تکامل وجود انسان و ترقی او است، برعکس ترس و اندوه مادی که مایه انحطاط و تنزل است».
گرچه ممکن است توجه بیش از حد به امور مادی و روزمرگیها، از بروز این احساس نیاز به خالق هستی جلوگیری کند، ولی آن موجود مقدس در مواقع اضطرار که انسان یاوری برای خود نمییابد، خود را بر وی نشان میدهد.
البته در مورد اول به صورت کلی میگوید همه مردم چنین هستند که در مشکلات به یاد خدا میافتند؛ زیرا وجود فطرت توحیدی همگانی است، اما در مورد دوم تنها از گروهی یاد میکند که راه شرک را میپویند؛ چرا که گروهی از بندگان خدا، هم در مشکلات به یاد او هستند و هم در نعمتها و هرگز تغییرات زندگی، آنها را از یاد حق غافل نمیکند.
9. حمایت اجتماعی؛ هرچند عبادت، رابطه فرد با پروردگار خویش است و اساسا عملی فردی به شمار میآید، ولی آموزههای دینی تأکید دارند که حتی این عمل فردی نیز در میان جمع انجام بگیرد."