چکیده:
بحث دربارة مقصود پاسکال از ارائة شرطیه هنوز به جواب مقبول همه نرسیده است! آیا
پاسکال در پی ارائة یک برهان است و یا تنها م یخواهد دعوتی به محفل انس خود
نماید؟ آیا مخاطب او ملحد است و یا درصدد تقویت ایمان مسیحی است ؟ ریش ههای
قبلی شرطیة پاسکال کجاست؟
در مقاله حاضر ضمن بررسی تاملات پاسکال و مهمترین شرح های آن تا حد امکان
کوشش شده است ابتدا گفتار او ایضاح و سپس با روشنتر کردن پرسشهای فوق،
اقوال متعارض در این باره تبیین شود، لذا ابتدا قرائت دینی از معقولیت ارائه شده و
سپس ضمن بررسی ریشه های تاریخی بحث و تحلیل پیش فرضها و مقدمات شرطیة
پاسکال، با رجوع به اهم نقادی های دربارة آن، وجوه تعارض برداشت از معقولیت
مشخص شده و به برخی توسعه ها و تحولاتی که در خلال این مباحث به ویژه دراندیشة
معاصر پدید آمده، پرداخته شده است.
مهمترین نتیجة بحث این است که بسیاری ایرادات وارد شده بر معقولیت پاسکال
حاصل جدا کردن آن از مقدمات و مفروضاتش بوده است.
خلاصه ماشینی:
"اﻛﻨﻮن ﺑﺎز ﮔﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ اول: آﻳﺎ ﻣﻌﻘﻮﻟﻴﺖ – در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪوﻳﮋه ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺷﺮﻃﻴﺔ ﭘﺎﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﻳﻲ / ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﮔﻠﻜﺎر 81 ()Mohammad Mohamad Rezae / Mostafa Hosseini Golkar آن – ﺑﺮﻫﺎن اﺳﺖ؟ اﮔﺮ از اﺑﻬﺎﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺷﺮﻃﻴﻪ وارد اﺳﺖ ﺑﮕﺬرﻳﻢ، ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺮﻳﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻪ اﺷﻜﺎﻻت وارد ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻌﻘﻮﻟﻴﺖ داد؛ ﻟﺬا اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﺮاداﺗﻲ وارد ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎ آﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺷﻜﺎﻻت آن ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻲﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎی ﭘﺎﺳﻜﺎل اﺳﺖ.
91 ﺷﺮﻃﻴﺔ ﭘﺎﺳﻜﺎل: آﻳﺎ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻣﻌﻘﻮﻟﻴﺖ ﻳﻚ ﺑﺮﻫﺎن اﺳﺖ؟ (?)Pascal’s Wager, Is the theory of Rationality a proof از وﺟﻬﻲ دﻳﮕﺮ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﺔ دﻳﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻓﻲ ﻧﺴﺒﻲاﻧﮕﺎری ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد، ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﻼﻧﺘﻴﻨﮕﺎ ﻧﻴﺰ در ﻣﻌﻘﻮﻟﻴﺘﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺿﻤﻦ ﺗﺬﻛﺮ دادن ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﺣﺪی از ﻧﺴﺒﻴﺖﮔﺮاﻳﻲ، ﻫﻤﻴﻦ وﺟﻪ را ﺑﻪ روش اﺳﺘﻘﺮاﺋﻲ ﻋﻠﻮم ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ (ﭘﻼﻧﺘﻴﻨﮕﺎ، 6831، 76).
12 ﺷﺮﻃﻴﺔ ﭘﺎﺳﻜﺎل: آﻳﺎ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻣﻌﻘﻮﻟﻴﺖ ﻳﻚ ﺑﺮﻫﺎن اﺳﺖ؟ (?)Pascal’s Wager, Is the theory of Rationality a proof ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن داﺷﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﻛﺮدن ﺷﺮاﻳﻂ دﻫﺸﺘﻨﺎک ﺑﺸﺮی در ﻣﻘﺪﻣﺔ ﺷﺮﻃﻴﻪ از ﺳﻮی ﭘﺎﺳﻜﺎل ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ دﻻﻟﺖﮔﺮ ﺣﻴﺮت و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﻋﻘﻞ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﺮای ﺗﺬﻛﺮ و ﺑﻴﺪار ﻧﻤﻮدن او از ﺧﻮاب ﻏﻔﻠﺖ اﺳﺖ، ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻨﺪ 481 ﺗﺄﻣﻼت ﻧﻴﺰ »ﻧﺎﻣﻪ (و دﻳﺎﻟﻮگ) در ﺗﻮﺟﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮی ﺧﺪا« ﻧﻬﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ."