چکیده:
با آن که اعتقاد به رجعت از باورهای مورد اتفاق شیعیان به شمار میآید، در بارۀ جزئیات آن، سخن بسیار است. در این میان، از خروج «دابة الارض» میتوان یاد نمود که قرآن کریم، آن را مطرح فرموده و در متن برخی از احادیث شیعه بر امیرمومنان علی( منطبق گردیده است. این مقاله ضمن بررسی و نقد سند و دلالت این گونه روایات، کوشیده است که مستندات حدیثی در تطبیق یاد شده را مورد تأمل قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
بررسی مصداق «دابة الارض» در روایات فریقین حسن نقیزاده 1 سعیده سادات موسوینیا 2 چکیده کلید واژهها: درآمد در تفسیر آیۀ کریمه (وإذا وقع القول علیهم أخرجنا لهم دابة من الأرض تکلمهم أن الناس کانوا بآیاتنا لا یوقنون( 3 دیدگاههایی ارائه شده است که یکی از آنها تفسیر عنوان دابة الارض به حضرت امیرمؤمنان( است.
از سوی دیگر، در منابع حدیثی اهل سنت، دابة الارض موجودی با مشخصات ویژه و خارق العاده توصیف شده است و روایات آنان، بر این نکته دلالت دارند که دابه از جنس انسان نیست.
2 از ابن نباته روایت شده است که معاویه خطاب به من گفت: ای جماعت شیعه، گمان میکنید که علی دابة الارض باشد؟ گفتم: آری ما بر این باوریم و یهود نیز چنین میگویند.
ماجرای دابة الارض در منابع حدیثی اهل سنت در روایات اهل سنت، به دو گونه حدیث در تفسیر دابه برمیخوریم: دستۀ اول، احادیثی که آن را به حیوانی با مشخصات عجیب و خارق العاده توصیف نموده و دستۀ دوم، شامل روایاتی میگردد که نسبت عنوان پیش گفته به آن حضرت را ناپسند شمردهاند.
5 افزون بر این که با قطع نظر از جنبه سندی آنها به اندازهای که روایات شیعه، دابه را با حضرت علی( مطابقت دادهاند، به همان اندازه و بلکه بیشتر، روایات اهل سنت این مطابقت را انکار نمودهاند، تا آنجا که ابن ابی حاتم آورده است: حدثنا علی بن الحسین، ثنا عثمان بن أبی شیبة، ثنا أبو حفص الأبار، عن لیث، عن عبد الملک بن میسرة، عن النزال بن سبرة، قال: قیل لعلی بن أبی طالب(: إن ناسا یزعمون أنک دابة الأرض.