خلاصه ماشینی:
"آنچه در پاتوق اهمیت دارد و کارکرد اجتماعی در راستای رسیدن به سطوحی از دموکراسی را برای آن محفوظ میدارد،روابط بدون واسطه و رودرو میان افراد است و همینجاست که تفاوت ماهوی قهوهخانههای شهرهای ایرانی با کافههای غربی آشکار میشود.
به طور معمول در قهوهخانهها یک نفر که همان نقال است رشته سخن را در دست میگیرد و افکار و ذهنیات حاضران به سمتوسوی دلخواه خود جهت میدهد،اما در کافهها با مدل غربی روابط بدون واسطه میان پشت میزنشینان برقرار است و این همان معنای جامعهشناختی پاتوق است که در کتاب«پاتوق و مدرنیته ایرانی»هم به آن اشاره شده است: «پاتوق یا محفل به محل اجتماع عدهای از افراد،منتقدان، ادیبان و روشنفکران اطلاق میشود که بدون وجود آیین نامه،قواعد و قوانین،در حاشیه حیات رسمی جامعه به تشکیل اجتماعاتی اقدام میکنند."