چکیده:
نگارنده، با نظری به درون مایه کتاب احیا علوم الدین نوشته ابوحامد غزالی (متوفی 505 هجری)، به شروط اعتبار حدیث می پردازد که غزالی در کتاب دیگر خود «المستصفی» بیان کرده است. آنگاه برخی از احادیث کتاب احیا العلوم را بر آن اساس ارزیابی کرده و ضعف آن احادیث را نتیجه می گیرد. نگارنده، کلمات محدثان اهل تسنن - مانند ابن جوزی، زین الدین عراقی و جلال الدین سیوطی - در مورد اعتبار احادیث غزالی را نقل می کند و یکی از مبانی او - یعنی وجوب حسن ظن به تمام صحابه و اعتماد کامل به آنان - را نقد و بررسی می کند
خلاصه ماشینی:
"2 اینها همه در حالی است که غزالی خود یکی از شروط اعتبار حدیث را آن میداند که آن حدیث بدانگونه نباشد که جمع کثیری از نقل و روایت آن خودداری کرده باشند؛با آنکه آن رخداد در حضور آنان واقع شده باشد و به سبب فراوانی انگیزههای نقل آن،عدم نقلش محال باشد.
نگاهی مستقیم به احادیث احیاء-وجوب حسن ظن به جمیع صحابه غزالی در فصل نخستین بخش قواعد العقاید کتاب احیاء العلوم،شهادتین را یکی از دو مبنای اصلی اسلام،میشناساند و سپس در معنای شهادت به پیامبری پیامبران،اعتقاد به فضل صحابه را بر دیگران،به ترتیب ابو بکر و عمر و عثمان و علی علیه السلام واجب میشمارد و میافزاید که حسن ظن به جمیع صحابه و ستایش آنان -همانگونه که خدا و فرستادهاش،آنان را ستودهاند-واجب است.
(احیاء العلوم ج 1، ص 161) سخن ما بر سر اخباری است که به زعم غزالی،دال بر این مدعیات است؛ اخباری که نشان میدهند ابو بکر و عمر و عثمان از دیگر صحابه،به ویژه امیر مؤمنان علیه السلام افضلاند و حسن ظن به جمیع صحابه،واجب است و کسی که چنین معتقد نباشد،گمراه و اهل بدعت است."