خلاصه ماشینی:
"گفتنی است که اصولی که مسلمانان نخستین بدانها معتقد بودند،آنگونه که رهبران دولت جدید در حکومت بنی امیه میپنداشتد،تنها اصول و فرائضی برای سرگرمی نبودند،بلکه این اصول به رغم اینکه ثمرهی تحول فکری اسلام در مرحله تأسیس دولت اسلامی بودند،خود برای مبارزه با موجهای مختلف از الحاد و تعصب و نژادپرستی و شرک و دیگر اصول پوسیده رایج در شبه جزیریهی عربستان پدید آمده بودند و به نظر میآید که جنگی که معاویه در دورهی حکومت امام علی(ع)در اعتراض به مدیریت حکومتی ایشان برپا کرد،موجب شد که بسیاری از کسانی را که در اعتقاد به این اصول متزلزل بودند،به اصول معاویه گرایش پیدا کنند؛اما برخی از مسلمانان همچنان به اصول راستین اسلام پایبند باقی ماندند؛زیرا اگر چنین نبود قیام امام حسین(ع)باوجود تردیدهای آشکار عدهای و رضایت دادن آنها به فساد و تزویری که تحت پوشش اسلام و حکومتی به نام اسلام در حال اجرا بود، صورت نمیگرفت."