چکیده:
پوستههای آهکی نرمتنان دریازی به ویژه صدفها از جمله مواد استفاده شه در ساخت آثار و آلات تزئینی در ادوار مختلف تاریخی بودهاند.به نحوی که آثار متنوعی از این پوستهها در کاوشهای باستانشناسی محوطههای تاریخی به دست آمده است.امروزه این آثار به همراه نمونههای طبیعی زیبا و نادری که هر روزه به ساحل ریخته میشوند در بسیاری موزهها و مجموعهها نگهداری میگردند.با توجه به ماهیت شیمیایی صدفها که ترکیبی از دو جزء معدنی(کربنات کلسیم)و آلی(آمینواسیدها)هستند نحوهی حفاظت و نگهداری آنها در محوطههای باستان شناسی و موزهها از اهمیت خاصی برخوردار است،زیرا کلیهی آثار صدفی به مواد و محیطهای اسیدی حساسیت ویژه دارند و در مجاورت آنها دچار آسیبهای جدی میشوند.مهمترین تخریب موزهای صدفها بیماری باینز(شکفتگی نمکهای با پایه استات)است که به سبب نشر بخارهای اسیدی از قفسههای چوبی مخازن و ویترینهای موزه در محیطهای مرطوب ایجاد میشود.مطالعات نشان میدهد، بهترین راهکار مقابله با این بیماری پیش از پدید آمدن و اقدامات درمانی،حفظ شرایط بهینه و رعایت استانداردهای ذخیرهسازی در انبار و نمایش صدفها میباشد.لازم به ذکر است،به علت نتایج مثبتی که استحکام بخشها و پوششهای اکریلاتی در حفاظت صدفها از خود نشان دادهاند،امروزه به عنوان شایعترین مواد در مرمت آثار صدفی مورد استفاده قرار میگیرند.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به ماهیت شیمیایی صدفها که ترکیبی از دو جزء معدنی(کربنات کلسیم)و آلی(آمینواسیدها)هستند نحوهی حفاظت و نگهداری آنها در محوطههای باستان شناسی و موزهها از اهمیت خاصی برخوردار است،زیرا کلیهی آثار صدفی به مواد و محیطهای اسیدی حساسیت ویژه دارند و در مجاورت آنها دچار آسیبهای جدی میشوند.
در محوطههای باستانشناسی غالبا کشف این آثار گزارش میشود اما یا مورد مطالعهی جدی قرار نمیگیرند و یا در حفاظت و نگهداری از آنها سهلانگاری شده و بدون داشتن هیچ مدرکی تنها به عنوان یک شیء متفرقه و فاقد اطلاعات مفید نگهداری میشوند.
نوشته حاضر از دو بخش اساسی تشکیل شده است؛در بخش نخست به شناسایی صدفهای مهم از لحاظ تزئینی و کاربردی،بررسی مواد تشکیل دهندهی آنها و موارد استفاده در صنایع دستی و هنرها پرداخته شده و در بخش دوم به مباحثی از قبیل بررسی آسیبشناسی و چگونگی حفاظت و درمان صدفها در سایتهای باستانشناسی،موزهها و مجموعهها به علاوه بررسی بیماری باینز به عنوان مخربترین بیماری صدفها و روشهای درمان و پیشگیری از آن پرداخته شده است.
گرچه ذکر کلیهی این اقدامات مجال دیگری میطلبد،اما بدان سبب که در بسیاری از محوطههای تاریخی،نمونههای مختلف صدف و اشیاء صدفی بهدست میآید-و اهمیت حفظ و نگهداری آنها به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی برای همگان روشن است،در این بخش به این مهم پرداخته شده است.
13-الف-ب-ج-تصاویر اسکن میکروسکوپ الکترونی از یک بیماری شناخته نشدهی صدفها60نتیجه: حفاظت و نگهداری از صدفها به عنوان قسمتی از میراث فرهنگی و طبیعی-وابسته به اقلیم کشورها و همچنین به عنوان موادی که از آنها آثار و اشیاء تزئینی بسیاری در طی دورههای تاریخی ساخته شده و غالبا در محوطههای باستانشناسی به دست میآیند،اهمیت و جایگاه ویژهای در مباحث میراث فرهنگی دارد."
کلیدواژه ها:
حفاظت
،
نگهداری
،
صدف
،
استحکام بخشی
،
بیماری باینز
کلید واژه های ماشینی:
صدفها
،
حفاظت
،
موزهها
،
پوستهی
،
کاوشهای باستانشناسی محوطههای تاریخی
،
کلسیم
،
بیماری
،
صدف ها و اشیاء صدفی
،
مرمت
،
باستانشناسی