چکیده:
آنچه امروزه به نام مقدمه تفسیر القمی می شناسیم و مبنای استناد رجالی در توثیقات عام است، با قلم شخصی به غیر از علی بن ابراهیم قمی به رشته تحریر درآمده است و نیز با مقایسه نقل های مقدمه این کتاب با روایات علی بن ابراهیم در متن، به تفاوت های شایانی میان اسناد و نوع روایات گزارش شده، دست می یابیم که این فرضیه را تقویت می کند که محتوای کتاب به نقل از علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، شیخ معروف کلینی و بزرگ محدث شیعی، نباشد و شاید میان نام او با شخص دیگری خلط شده باشد.
خلاصه ماشینی:
بازکاوی انتساب تفسیر القمی در خلال مقایسۀ مقدمه با متن کتاب پوران میرزایی 1 چکیده آنچه امروزه به نام مقدمۀ تفسیر القمی میشناسیم و مبنای استناد رجالی در توثیقات عام است, با قلم شخصی به غیر از علی بن ابراهیم قمی به رشتۀ تحریر درآمده است و نیز با مقایسۀ نقلهای مقدمۀ این کتاب با روایات علی بن ابراهیم در متن، به تفاوتهای شایانی میان اسناد و نوع روایات گزارش شده, دست مییابیم که این فرضیه را تقویت میکند که محتوای کتاب به نقل از علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، شیخ معروف کلینی و بزرگ محدث شیعی، نباشد و شاید میان نام او با شخص دیگری خلط شده باشد.
مقایسۀ متن رسالۀ نعمانی با مقدمۀ تفسیر منسوب به قمی همانگونه که ذکر شد، در بخش ابتدایی مقدمۀ کتاب، عباراتی آمده است که دربردارندۀ نکات علوم قرآنی است و قرآن را دارای ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، تقدیم و تأخیر، عام و خاص و...
2 و این روایت تنها در مقدمه، به نقل از علی بن ابراهیم آمده است و نه در متن تفسیر القمی و نه در هیچ کتاب معتبر شیعی دیگری به او منسوب شده است.
5 ذیل هیچ آیهای از سورۀ نجم و نیز هیچ بخش دیگری از کتاب تفسیر القمی این روایت از علی بن ابراهیم آورده نشده است.
در مقدمۀ کتاب به نقل از علی بن ابراهیم آمده است: قال: و حدثنی أبی، عن ابن أبی عمیر، عن حماد، عن أبی عبد الله(، قال: ما یقول الناس فی هذه الآیة (و یوم نحشر من کل أمة فوجا(؟ 7 قلت: یقولون إنها فی القیامة.