چکیده:
روند نسبتا کاهشی قیمت واقعی بنزین در کنار عوامل دیگر نظیر رشد اقتصادی و افزایش تعداد خودروها، باعث افزایش روز افزون مصرف بنزین در کشور شده است، به طوری که متوسط نرخ رشد سالانه مصرف بنزین در سال های اخیر نزدیک به 10 درصد بوده است. از سوی دیگر، نرخ رشد یارانه پنهان پرداختی به این کالا در سال های گذشته یک روند افزایشی داشته و متوسط نرخ رشد آن طی سال های اخیر 8.5 درصد شده، این در حالی است که در سال های گذشته حجم یارانه پرداخت شده برای مصرف بنزین همواره بیشتر از درآمدهای مالیاتی دولت بوده است. علاوه بر بار مالی فزاینده پرداخت یارانه برای دولت، اثرات زیست محیطی مصرف بالای بنزین، تنگناهای احتمالی در واردات آن، آزادسازی قیمت بنزین را ضروری می نماید. اما پرسشی که مطرح می شود این است که این آزادسازی چه تاثیری بر شکل گیری قیمت های نسبی کار و سرمایه و تخصیص نهاده های تولید دارد. در این پژوهش، اثرات تخصیصی افزایش قیمت بنزین در چارچوب یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه را با استفاده از اطلاعات ماتریس حسابداری اجتماعی 1375 ایران، در 3 سناریو بررسی می کنیم. بدین منظور اثر افزایش صد درصدی قیمت بنزین را بر تولید کالاها، قیمت کالاها، تقاضای عوامل تولید در هر بخش، بیکاری عوامل تولید، تقاضای خانوارها، درآمد خانوارها و شدت به کارگیری عوامل تولید محاسبه می نماییم. نتایج نشان می دهد که با انجام سرمایه گذاری، در صورت کنار گذاشتن قید برقراری تعادل در بازار کار و سرمایه، با افزایش قیمت بنزین، تولید فعالیت ها در تمام بخش ها، تولید تمام کالاهای مصرفی و به دنبال آن تقاضای نیروی کار و سرمایه نیز از طرف تمام فعالیت های تولیدی افزایش پیدا می کند.
Relatively Ddecreasing trend of gasoline real price has accompanied withlished by economic growth and increasing number of automobiles numbers haves resulted in the high consumption of gasoline in Iran. So that، The average growth rate of hidden subsidies in the recent years is amounted 8.5 percent، and the size of gasoline subsidies has been more than government tax revenues for many years. The average growth rate of gasoline consumption was has also been 10 percent in recent years. Also، average growth rate of hidden subsidies in the recent years is amounted to 8/5%. During many years (by the 1375) size of gasoline Subsidies was more than government tax revenues in Iran. The huge financial burden of imported gasoline and the amount of required subsidies have made it indispensable to make a serious change in the pricing policy of oil products. The main purpose of this paper is to evaluate the distortionary effects of gasoline price control on output، employment، prices، wages and income distribution، in 3 scenariosusing by a CGE model. Our findings show that، a 100% increase in the gasoline price will result in the increase of consumer’s and product’s prices and wage in short run، but it will decrease households’ income and the price of capital in the long run.
خلاصه ماشینی:
"تغییر در تقاضای عوامل تولید در سناریوی 1 (به تصویر صفحه مراجعه شود) با مقایسه دو جدول 5 و 6،در بخشهای کشاورزی،ساختمان و خدمات هم تقاضای نیروی کار و هم تقاضای سرمایه افزایش مییابد که بهطور واضح تولید این بخشها نیز افزایش پیدا میکند.
تغییر در تولید فعالیتها در سناریوی 2 (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که قابل پیشبینی بود با افزایش موجودی سرمایه در هر بخش مقدار تولید نسبت به سناریوی 1 افزایش مییابد که این افزایش در تولید در تمام بخشها اتفاق میافتد(ستون سوم).
با توجه به جدول بالا مقدار افزایش تقاضای سرمایه در تمام بخشها بیشتر از نیروی کار است،به بیان دیگر،تولید نسبت به حالت پایه به دلیل افزایش عرضه سرمایه،سرمایهبر شده است.
تغییر در درآمد عوامل تولید در سناریوی 3 (به تصویر صفحه مراجعه شود) در جدول 81،حجم تغییرات در تقاضای هریک از بخشهای ششگانه اقتصاد برای نهادههای نیروی کار و سرمایه را در هریک از سناریوهای طرح شده،نشان میدهد.
نتیجهگیری با افزایش قیمت بنزین در سناریوی 1 که فرض اشتغال کامل سرمایه وجود دارد و دولت هنوز درآمدهای حاصل از این افزایش قیمت را سرمایهگذاری نمیکند،قیمت تمام شده برای تولیدکننده برای تمام بخشها افزایش مییابد که این افزایش قیمت بری بخش خدمات از همه بیشتر است.
در سناریوی 3،زمانی که امکان تغییر و تعدیل در انباشت سرمایه در بخشها و بیکاری در به کارگیری عوامل تولید وجود دارد،نسبت به حالت پایه،تولید محصول توسط فعالیتها در تمام بخشها،تولید تمام کالاهای مصرفی و به دنبال آن تقاضای نیروی کار و سرمایه نیز از طرف تمام فعالیتهای تولیدی افزایش پیدا میکند."